ارزیابی پایداری زیست‌محیطی شهر اصفهان با تأکید بر آلودگی هوا

Abstract

ارزیابی پایداری زیست‌محیطی، یکی از مهم‌ترین ابزارها در فرایند برنامه‌ریزی توسعة پایدار است و بنابراین توجه به آن در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای دستیابی به یک برنامه‌ریزی مناسب همگام با متغیرهای محیط طبیعی، امری اجتناب‌ناپذیر است. یکی از مؤلفه‌های اصلی پایداری زیست‌محیطی، شاخص آلودگی هواست. شهر اصفهان با توجه به افزایش روزافزون جمعیت، مصرف انرژی و ایجاد آلودگی ناشی از سیستم حمل‌ونقل، افزایش تعداد وسایل نقلیه و گسترش فعالیت‌های معدنی و صنعتی در زمرة شهرهایی است که مسائل زیست‌محیطی به‌ویژه آلودگی هوا در آن اهمیتی دوچندان دارد؛ به همین دلیل هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی پایداری زیست‌محیطی شهر اصفهان با تأکید بر آلودگی هواست. با توجه به داده‌ها، نوع پژوهش کاربردی است و داده‌ها به‌ روش کتابخانه‌ای گرد‌آوری شده‌اند. برای نمایش داده‌ها، نرم‌افزارهای Excel و MATLAB به کار رفت. در این پژوهش 5 شاخص اصلی آلودگی هوا طی سال‌های 1390-1386 بررسی شدند که عبارت‌اند از: میانگین گاز مونوکسیدکربن CO، میانگین گاز دی‌اکسید گوگرد SO2، میانگین گاز ازت NO2، میانگین گاز ازون O3 و میانگین ذرات معلق زیر 10 میکرون. برای ارزیابی میزان پایداری از مدل FPPSI استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی است شرایط زیست‌محیطی شهر اصفهان از نظر آلودگی هوا در سال‌های 1390-1386 به سمت ناپایداری سوق پیدا کرده است؛ به گونه‌ای که سال 1390 بیشترین میزان آلودگی را دارد؛ همچنین میزان گاز دی‌اکسید گوگرد و منوکسیدکربن بیش از سایر آلاینده‌ها در ناپایداری زیست‌محیطی شهر اصفهان تأثیر داشته است.