بازنماییِ اخبار؛ تبیینی شناخت‌شناسانه

Abstract

بحث بازنمایی در فلسفۀ شناخت قابل اتساع به بحث دروازه‌بانی خبر در مباحث رسانه است. این‌که از نگاه سردبیران خبر چه گزارش‌هایی ارزش خبری دارند تاحدودی به این جهت می‌دهد که مخاطبان دنیا را چگونه ببینند. مجموعه خبرهایی که با معیارهای مرسوم برگزیده می‌شود و مورد تکرار و تأکید قرار می‌گیرد در محاکات از دنیای واقعی خلل ایجاد می‌کند. این‌که دروازه‌بانی خبر متأثر از عوامل متعددی، از قبیل پول، ایدئولوژی، گرایش سیاسی، روابط قدرت، سفارش سرمایه‌گذار، و نیز نوعِ نگاهِ ناخودآگاه خبرنگار قرار دارد، به فراوانی مورد اشاره و بحث بوده است. مقالۀ حاضر در مقام تقویت این فرضیه است که رسانۀ حرفه‌ای، که گویی در تعریفِ آن برکناربودن از موارد فوق مفروض است، بنابر اصول حرفه‌ای‌گری، که تبعیت از ذائقۀ مشتری و کسب مخاطب بیشتر از ارکان آن است، نوع دیگری از اخلال در بازنمایی مطابق واقع صورت می‌دهد: بنابر ذائقۀ عمومی اخبار حاوی حادثه و هیجان جذاب‌تر است، و چنین اخباری اغلب اخبار منفی است. با تمرکز و تأکید بر این اخبار، رسانه دنیایی را وامی‌نماید که بسا بدتر از آنی است که واقعاً هست. یافتۀ مقاله این است که اریب مزبور جدی و منشأ خطا و خطر است.