رویکرد‌های حلی در احادیث مشکل دال بر «جا شدن دنیا در تخم مرغ» / پوران میرزایی

Abstract

از جمله روایات مشکل در حوزۀ توحید, پاسخ معصوم علیه السلام به سوال از جا شدن دنیا در تخم مرغ، بدون تغییر حجم طرفین است که پی‌آوردِ آن مواجهه با دو مشکل اساسی است: یکی ممکن دانستن امر محال عقلی با تمثیل از جا شدن تصویر اجسام در چشم، که از نظر محتوایی با اصل سوال هم‌خوان نیست؛ دوم تعارض و دوگانگی در پاسخ به یک سوال واحد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ استنتاجی به تحلیل این احادیث پرداخته و دریافته است که دانشوران، تنها دلالت ظاهری روایاتی را می‌پذیرند که این امر را محال شمرده‌اند و روایاتی که با تمثیل مجازی از جا شدن دنیا در چشم، به حل مسئله پرداخته‌اند را، تاویل و یا انکار می‌کنند. در مقابل روایاتی که بر ممکن بودن این امر، با ایجاد تغییر در طرفین دلالت دارند بدون اظهارنظر باقی‌مانده‌اند که امروزه با نظریه‌های «هولوگرافیک» و «حذف فضای خالی اتم» در دانش فیزیک، می‌توان خوانشی جدید از آنها ارائه کرد، به گونه‌ای که ظاهر بعید این روایات را ممکن جلوه دهد و راه حلی برای رفع تعارض به شمار آید.