شهر واحه‌های سغد

Abstract

سرزمین سغد، از پیشگامان ساخت و رشد و بالندگی شهر در پهنه تمدن ایرانی است.نام سغد ریشه در معنای سکونت‌گاه و شهر دارد.ساکن سغد جزو نخستین شهرنشینان و کناره‌های رود سغد(زرافشان) بهترین جایگاه از نظر طبیعت و اقلیم برای بالندگی شهر به شمار می‌رود.قرار گرفتن شهرها در محدوده‌ای پرآب و بهره‌مند از دشت‌ها و ریگستان‌اهی وسیع و گذر مهم‌ترین راه‌های تجاری بخش‌های شرقی ایران از سغد و کشاورزی و نظام دهقانی، باعث شکوفایی آن شد؛ در حالی که این منطقه همواره در معرض یورش مهاجمان صحرانورد شرقی بود.در این مقاله تلاش بر آن است تا ضمن پرداختن به عوامل مؤثر در پیدایش و بالندگی شهرهای این دیار، پیشینه نام و نشان، زمینه‌های تاریخی در شکل‌شناسی و شکوفایی شهرهای سغد مورد تأمل قرار گیرد.