«قُرّاء» و نقش ایشان در تحولات قرن اول هجرى‏

Abstract

با ظهور اسلام و آغاز وحى، گروهى در جامعه اسلامى شکل گرفت که به قُرّاء مشهور شدند. آنان از بزرگان و خواص جامعه اسلامى به شمار مى‏آمدند. شناخت قرّاء و بررسى نقش آنان در تحولات فرهنگى، سیاسى قرن اول هجرى محور اصلى بحث حاضر است.<br />در بعد فرهنگى، قاریان، رهبران اندیشه و کارگزاران تولید و نشر علوم مختلف، از جمله: قرآن، تفسیر، فقه، حدیث، تاریخ و ادبیات عرب، در تمدن اسلامى بودند. آنان با حضور خود درمناطق تازه فتح شده، در جامعه‏پذیرى آن نواحى نقش مهمى ایفا کردند. در تعامل با حکومت‏ها، گاهى با ایفاى نقش‏هاى مشروعیت بخشى و حمایتى به استحکام آنها کمک مى‏کردند و گاهى با ایفاى نقش انتقادى و اعتراضى، به رویارویى با آنان مى‏پرداختند و در این مسیر مشقت‏هایى را متحمل شدند؛ گروهى مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و عده‏اى از آنان تبعید یا کشته شدند.