بنیاد و ساختار نظام قانون‌‌گذاری و نمایندگی در آرای علمای مشروطه‌‌خواه (با کانونی‌بودن آرای شیخ محمدحسین نائینی و شیخ اسماعیل محلاتی)

Abstract

انقلاب مشروطیت فصلی تازه در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران‌‌زمین به‌‌شمار می‌آید. در پی این انقلاب، انگاره‌‌هایی جدید در پهنة سیاسی کشور به‌‌میان آمد. انقلاب مشروطیت برایند خواست جامعة ایرانی است برای انضمامی‌کردن بسیاری از فراورده‌‌های ذهنی و ایده‌‌آل‌‌هایش. قانون‌‌گذاری و وکالت و یا نمایندگی انگاره‌‌ای بود که در سایة برپایی مجلس شورای ملی برجسته شد. مقالة پیش‌‌رو به دنبال بررسی و کندوکاو در بنیادها و ساختار این نظام از زاویة دید علمای مشروطه‌‌خواه این عصر است. برای سازمان‌‌دهی بیش‌تر این پژوهش، کوشش شده است تا کانون بحث بر آرای دو عالم برجستة این عصر، شیخ محمدحسین غروی نائینی با رسالة <em>تنبیه الامة و تنزیه الملة</em>، و شیخ اسماعیل محلاتی با رسالة <em>اللئالی المربوطه فی الوجوب المشروطه</em>، استوار شود.