پایش و پیش‌بینی ترسالی و خشکسالی تبریز با استفاده از مدل CLIMGEN و شاخص SPI

Abstract

امروزه پیش­بینی داده های هواشناسی برای برنامه ریزی های آینده در زمینه های طبیعی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله می توان به پیش­بینی خشکسالی و سیل و... اشاره کرد که در این صورت می­توان با برنامه­ریزی مدون از خسارات احتمالی کاست. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از مدل CLIMGEN و داده­های هواشناسی (2009-1961)، ایستگاه سینوپتیک تبریز پیش­بینی داده­های هواشناسی سال­های 2009-2000 انجام گرفت و با توجه به هدف تحقیق همبستگی بین این داده ها با داده های مشاهداتی در SPSS16 صورت گرفت. با توجه به همبستگی بین داده­های مشاهداتی و شبیه­سازی شده، سپس به پیش­بینی داده های هواشناسی منطقه تبریز طی دوره 2040-2016 پرداخته شد. در نتیجه با استفاده از شاخص SPI جهت به­دست آوردن ترسالی و خشکسالی­ها در دوره مورد مطالعه و دوره شبیه­سازی شده اقدام گردید. نتایج نشان می­دهد که در دو دوره مورد مطالعه (2009-1961 و 2040-2016)، روند بارش رو به کاهش گذارده است و از طرف دیگر در دوره پیش­بینی شده نسبت به دوره مشاهداتی ترسالی و خشکسالی­ها رو به افزایش نهاده و از وضعیت نرمال فاصله گرفته است. برای سال2040 در منطقه مورد مطالعه با مدل گردش عمومی جو HADCM2 طبق سناریوی A1BAIM مدل­سازی شد و از مدل MAGICC-SCENGEN برای ریز مقیاس ‌نمایی داده‌های با قدرت تفکیک خروجی 5/2 در 5/2 مدل‌های گردش عمومی استفاده شد. نتایج حاصل از این مدل نیز حاکی از کاهش بارش و افزایش دما در منطقه مورد مطالعه می باشد.