زبان و جنسیت در رمان «أصل و فصل» سحر خلیفه (براساس فرانقش‌های زبانی مایکل هالیدی)

Abstract

پژوهش‌های انجام‌شده در حوزة زبان‌شناسی اجتماعی نشان می‌دهد که عوامل اجتماعی به‌ویژه جنسیت تأثیر بسزایی بر زبان دارند. ازآنجاکه زنان در عصر حاضر به صورت گسترده‌ای به نوشتن رمان گرایش پیدا کرده و جنبه‌هایی از زندگی جنسیتی‌شان را در آن منعکس ساخته‌اند، مسئلة تفاوت‌های جنسیتی همواره رابطة ویژه‌ای با رمان داشته و در حوزه‌های مختلف زبان‌شناسی نیز تأثیر این عامل بر رفتارهای زبانی به‌ویژه در رمان بررسی شده‌است. ازجمله نظریات زبان‌شناسی که در انجام این پژوهش‌ها کاربرد فراوانی دارد نظریة مایکل هالیدی است. وی بخش‌های بنیادین معنا در زبان را، در سه فرانقش «اندیشگانی، بینافردی و متنی» بررسی نموده‌است. براساس همین نظریه، پژوهش حاضر می‌کوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی، رابطة بین زبان و جنسیت را در رمان «أصل و فصل» سحر خلیفه، در سطوح مختلف «معنایی، نحوی و منظور‌شناختی» بررسی کند. مهم‌ترین نتیجة به‌دست‌آمده نشان می‌دهد تأثیر جنسیت نویسنده و عوامل اجتماعی بر واژگان، جملات و تفکرات وی در خلال داستان و نیز تلاش نویسنده برای بازنمودِ هویت و نقش زنان در اجتماع از طریق زبان در داستان است.