الهام گیری از سنت دینی در شعر اعشی

Abstract

سنت با مشخصة فرهنگی و مضامین متعدد دینی، تاریخی، اجتماعی، و ادبی خود یک پدیدة الهام‌بخش است که شاعر با به‌کارگیری آن، افکار و اندیشة شخصی و یا گروهی زمان خویش را به نمایش می‌گذارد و به‌وسیلة آن به تجربه و تصاویر و اصالت شعری، قدرت و استحکام می‌بخشد. اعشی یکی از شاعران برجستة دورة جاهلی است که از سنت‌های دورة پیش یا دورة معاصر خویش تأثیر پذیرفته‌است. بررسی استقرایی سنت دینی در دیوان اعشی که مشتمل بر داستان‌ها و اساطیر کهن دینی، اعتقادات و باورها و مناسک و شعایر بدوی ـ جاهلی و برآمده از ناخودآگاه جاهلی است، دال بر قدرت شاعر در به‌کارگیری آنها و همچنین بیانگر جنبه‌هایی از افکار و اعتقادات و آداب‌ورسوم دورة جاهلی است و بررسی آن می‌تواند رابطة فرهنگ و ادیان و تاریخ و اسطوره‌های عرب با ملل دیگر را روشن سازد. آگاهی شاعر از این مضامین و افکار به عنوان یکی از تأثیرگذارترین پدیده‌ها در سنت‌های شعری جاهلی که آثار آن نیز در شعر وی وارد شده، محصولِ ارتباط و اختلاط وی با سایر ملت‌ها و مسافرت‌هایش به جوامع و محیط‌های متعدد است.