تأثیرپذیری رمزگرایی عبدالوهاب بیاتی از مولوی

Abstract

چکیده عبدالوهاب بیاتی از جمله شاعرانی است که رمز در شعرش حضوری فعال دارد؛ از جمله رموز قدیمی، که شاعر از آن به زیبایی هرچه تمام‌تر بهره می‌گیرد، رموز تصوف است. بررسی زندگی شاعر نشان می‌دهد که او به‌خوبی مولوی را می‌شناخته و با آثار او آشنایی کامل داشته است؛ لذا این تحقیق در پی آن است تا به این سؤالات پاسخ گوید: 1. آیا بیاتی در رموز شعری خود، از مولوی تأثیر پذیرفته است؟ 2. چه رموزی از اشعار مولوی توجه او را به خود جلب کرده است؟ 3. با توجه به اینکه بیاتی شاعری انقلابی است، چه هدفی از کاربرد اصطلاحات صوفیانه‌ی اشعار مولوی دارد؟ فرضیه‌های این مقاله نیز عبارت است از: 1. با بررسی دیوان بیاتی، تأثیرپذیری او از مولوی قابل اثبات است. 2. بیشترین تأثیرپذیری بیاتی برگرفته از "نی‌نامه"ی مولوی و رموز مهم آن همچون "نی" و نیز "دیوان شمس" و نمادهای مهمی مانند "شمس" و "غزال" است. 3. "بیاتی" هرچند از رموز عارفانه‌ی‌"مولوی" استفاده می‌کند، آن را با هدف شعری خود که همان طرح انقلاب و آزادی است، هم‌رنگ می‌سازد و درواقع، این رموز را از معانی اولیه‌ی خود خالی، و همچون لباسی بر پیکره‌ی افکار انقلابی‌اش می‌پوشاند