بررسی تطبیقی هویت قومی و هویت ملی در میان دانش‌آموزان ترک آذری زبان و کردزبان (مطالعه موردی شهرستان میاندوآب)

Abstract

ایران کشوری با تنوع قومی است که اقوام مختلف در طول تاریخ، روابط متنوعی با یکدیگر داشته‌اند. انسجام ملی، پیش‌زمینه‌ای برای توسعه کشور محسوب می‌شود. شهرهای چند قومیتی بسیاری در کشور وجود دارند، که اگر در این مناطق تضاد قومیتی وجود داشته باشد، امنیت کشور به خطر افتاده و انسجام ملی متزلزل می‌شود. شهرستان میاندوآب، یکی از مناطق دو قومیتی است که ترک آذری زبانان و کردزبانان را در خود جای‌داده است. اینکه ترک آذری زبانان و کردزبانان، بر کدام نوع هویت بیشتر تأکید می‌کردند، بر شناخت مسئله می‌افزود. در تحقیق حاضر، سؤال اصلی تحقیق بدین شکل مطرح شد: آیا پیوندهای ضعیف بین دو قوم، سبب افزایش انسجام ملی می‌شود؟ با توجه به پیشینه تحقیق و نظریات موجود، فرضیه بدین‌گونه طرح شد: بین پیوندهای ضعیف میان دو گروه قومی و هویت ملی/ قومی رابطه معناداری وجود دارد. روش تحقیق این پژوهش، پیمایشی با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی بود. یافته‌های تحقیق نشان داد که با افزایش پیوندهای ضعیف میان دو قوم، هویت ملی نیز افزایش پیدا می‌کند. به عبارتی هر چقدر افراد یک قوم، ارتباط بیشتری با قوم دیگر برقرار کنند، میزان هویت ملی آنها نیز افزایش پیدا می‌کند. همچنین به هراندازه ارتباط افراد یک قوم با افراد قوم دیگر کاهش پیدا کند، میزان هویت قومی آنها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. نتیجه تحقیق چنین بود که یکی از مهم‌ترین عوامل تقویت هویت ملی، میزان ارتباط (مخصوصاً روابط ضعیف) بین اقوام است و با افزایش ارتباط بین اقوام، هویت ملی و در پی آن انسجام ملی نیز تقویت می‌شود.