تشخیص رسیدگی خربزه با روش غیرمخرب پاسخ آکوستیکی

Abstract

در این تحقیق برای تشخیص رسیدگی دو رقم خربزه صادراتی "<em>زرد ایوانکی</em>" و "<em>سوسکی سبز</em>" از راه غیرمخرب سامانۀ آزمایشگاهی مبتنی بر فناوری آکوستیک استفاده شد. سامانه آزمایشگاهی شامل راه­کار تحریک مکانیکی میوه، حسگر صوتی (صداسنج)، تجهیزات نمایش و ضبط سیگنال صدا و تکیه­گاه میوه است. در این سامانه، میوه بر اثر ضربۀ آونگ تحریک شده و پاسخ سیگنال به کمک صداسنج غیرتماسی دریافت و پردازش می­شود. برای بررسی تغییرات رسیدگی، خربزه­ها در پنج بازۀ زمانی در طول فصل رشد برداشت شدند. در هر مرحله، خواص فیزیکی و مکانیکی، درصد مواد جامد انحلال­پذیر و رطوبت، آزمون­های حسی و آکوستیکی روی نمونه­ها اندازه­گیری شد. نتایج نشان می­دهد که در طول فصل رشد برای هر دو رقم، تراز فشار صوت، جرم و درصد مواد جامد انحلال­پذیر روندی صعودی و فرکانس تشدید و مدول الاستیسیته روندی نزولی دارند. در رقم زرد ایوانکی، فرکانس تشدید از 25/132 به 33/111 هرتز و در رقم سوسکی سبز از 91/128 به 33/111 هرتز کاهش یافت. تراز فشار صوت رقم زرد ایوانکی، از 21/49 به 74/57 دسی­بل و در رقم سوسکی سبز، از 66/49 به 22/58 دسی­بل رسید. از مقایسه با نتایج آزمون­های حسی مشخص شد که فرکانس تشدید و تراز فشار صوت در وضعیت رسیده خربزه رقم زرد ایوانکی به ترتیب 34/113 هرتز و 93/56 دسی­بل و در رقم سوسکی سبز به ترتیب 26/114 هرتز و 25/56 دسی­بل است. اختلاف فرکانس تشدید و تراز فشار صوت بین دو رقم ناچیز و روند تغییرات یکسان است. نتایج این تحقیق می­تواند در ساخت سامانه صوتی غیرمخرب به منظور ارزیابی رسیدگی خربزه سودمند باشد.