بررسی علل گرایش به عرفان‌های نوظهور در ایران و پیامدهای امنیتی ناشی از آن

Abstract

معنویت‌گرایی، تمنای فطری انسان‌هاست اما معنویت‌های نوظهور پاسخی مسخ شده به این تمنا می‌دهند. در دنیای امروز متأسفانه بسیاری از افراد مخصوصاً قشر جوان جامعه به صورت ناخودآگاه و یا تحت تأثیر برخی از رفتارها و تبلیغات از علائم، نشانه‌ها یا رفتارهایی بهره می‌برند و یا شیوه زندگی خود را به سمت‌هایی سوق می‌دهند که متعلق به عرفان‌های نوظهور و انحرافی است. این فرقه‌ها آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کنند. از این‌رو مطالعه‌ی نقادانه‌ و بررسی علل گرایش به آن‌ها به خصوص آن‌ها که در ایران فعال هستند ضروری است. هدف این پژوهش، بررسی علل گرایش به عرفان‌های نوظهور و بررسی مهم‌ترین دلایل و بسترهای اصلی گرایش به این فرقه‌ها در کشور ایران است. برای انجام این تحقیق پس از مصاحبه با خبرگان، پرسشنامه‌ای تنظیم و بین 40 نفر از خبرگان توزیع شد. تعداد 36 پرسش‌نامه جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل آماری شد. ضریب آلفای کرونباخ 91/0 محاسبه و پایایی آن تأیید شد. پاسخ‌دهندگان مهمترین علت گرایش به عرفان‌های نوظهور در ایران را بسترهای فرهنگی دانسته و ریشه‌های اعتقادی، سیاسی، بسترهای فردی و علل اجتماعی را به ترتیب در اولویت‌های بعدی قرار داده‌اند و تأثیر «عوامل اقتصادی» را رد کردند. آنچه مهم است این است که باید با نگاهی عمیق‌تر به این علل و عوامل؛ به فکر چاره‌ای برای مقابله با گسترش این عرفان‌ها و روشن ساختن اذهان عموم باشیم تا سطحی‌نگری نسبت به این موضوع باعث تباهی نسل نگردد.