ارزیابی چرخۀ حیات تولید پنبه در استان گلستان مبتنی بر تولید زیست‌توده، انرژی، و کسب درآمد

Abstract

هدف از این مطالعه بررسی تأثیرات زیست‌محیطی تولید پنبه در استان گلستان با روش ارزیابی چرخۀ حیات بود. اطلاعات اولیه از پنبه‌کاران گلستانی از طریق پرسشنامه و به‌صورت حضوری در سال زراعی 91-1390 جمع‌آوری شد. پرسشنامه‌ها حاوی سؤالاتی دربارۀ میزان مصرف نهاده‌های گوناگون و عملکرد پنبه در منطقه بودند. تأثیرات زیست‌محیطی براساس سه واحد کارکردی تولید یک تن زیست‌توده، تولید 1000 مگاژول انرژی، و کسب ده‌ هزار تومان درآمد خالص بررسی شدند. تأثیرات زیست‌محیطی در قالب هفت گروه‌ تأثیر گرمایش جهانی، اسیدیته، اوتریفیکاسیون خشکی، تخلیۀ منابع فسیلی، تخلیۀ منابع آبی، تخلیۀ منابع فسفات، و تخلیۀ منابع پتاس بررسی شدند. نتایج نشان داد که اوتریفیکاسیون خشکی و تخلیۀ منابع فسیلی به ترتیب بیش‌ترین پتانسیل آسیب به محیط زیست را در قالب گروه‌های تأثیر زیست‌محیطی و تخلیۀ منابع داشتند. شاخص زیست‌محیطی (EcoX) برای تولید یک تن زیست‌توده، تولید 1000 مگاژول انرژی، و کسب ده هزار تومان درآمد خالص به ترتیب 832/0، 048/0، و 036/0 محاسبه شد. شاخص تخلیۀ منابع (RDI) نیز برای تولید این سه واحد کارکردی به ترتیب 825/6، 396/0، و 296/0 به‌دست آمد.