تأثیر بسته‌بندی، دما و زمان نگهداری بر خصوصیات فیزیکی و مکانیکی و ضایعات پیاز زعفران (Crocus sativus L.)

Abstract

زعفران ازجمله گیاهانیست که ازدیاد آن از طریق پیاز انجام می‌شود. پس از پایان عمر مفید گلدهی مزرعه زعفران، باید پیازها از خاک خارج شده و پس از درجه‌بندی در مزرعه جدید کشت شوند. بررسی و تعیین شرایط مناسب بسته‌بندی و نگهداری پیازها می‌تواند از تحلیل رفتن قوه نامیه کاسته و همچنین کیفیت پیاز را در حد مطلوب برای کشت مجدد حفظ نماید. در این تحقیق به‌منظور تعیین مناسب‌ترین شرایط نگهداری پیازهای زعفران، اثر نوع بسته‌بندی، دما و زمان نگهداری بر میزان ضایعات پیازها، تغییرات خصوصیات فیزیکی (رطوبت، جرم مخصوص)، خصوصیات مکانیکی (نیرو و انرژی مورد نیاز برای شکست در بارگذاری شبه استاتیکی) در قالب آزمایش فاکتوریل با پایه طرح کاملاً تصادفی بررسی شد. نوع بسته‌بندی، دمای انبار و زمان نگهداری تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1% بر ضایعات و همچنین درصد کاهش وزن پیازهای زعفران داشت. به‌طوری که با افزایش زمان نگهداری پیازهای زعفران از یک ماه به سه ماه، درصد ضایعات و کاهش وزن مربوط به از دست دادن رطوبت افزایش یافت. البته کمترین و بیشترین میزان ضایعات به‌ترتیب در بسته‌بندی نوع توری و نایلون مشاهده شد. به‌نحوی که نگهداری پیازهای زعفران در دمای 10 درجه سانتی‌گراد و استفاده از توری برای بسته‌بندی آن، علاوه‌بر کاهش ضایعات موجب حفظ بهتر رطوبت بافت پیاز گردید.