ارزیابی اثرگذاری‌ میزان کشندگی ترکیبات آبامکتین، استامی‌پرید و ایندوکساکارب بر سن شکارگر Nesidiocoris tenuis با تغذیه از تخم‌های مینوز گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta

Abstract

تغییرپذیری رفتاری عامل‌های زیست (بیو)کنترل پس از در معرض ماندن آن­ها با ترکیب‌های آفت­کش، باعث عدم موفقیت کنترل تلفیقی آفات در بسیاری از موارد شده است. در این بررسی ضمن انجام زیست­سنجی روی حشره‌های کامل سن شکارگر <em>Nesidiocoris tenuis</em> به‌منظور تعیین سطح زیانبار بودن سه آفت­کش آبامکتین، استامی­پرید و ایندوکساکارب، اثرگذاری‌های جانبی این ترکیبات بر رفتار شکارگری سن شکارگر با تغذیه از تخم­های مینوز گوجه‌فرنگی، <em>Tuta absoluta</em> ارزیابی شد. آزمایش­ها در شرایط آزمایشگاهی (دمای 1±25 درجۀ سلسیوس، رطوبت نسبی 10±60 درصد و دورۀ نوری 16:8 تاریکی:روشنایی) انجام گرفت. از غلظت زیرکشندۀ ترکیب‌ها به‌صورت نهشت خشک روی برگ در مدت‌زمان 24 ساعت برای در معرض قرار گرفتن حشرۀ کامل شکارگر استفاده شد. مقادیر LC₅₀ برای سه ترکیب آبامکتین، استامی­پرید و ایندوکساکارب به ترتیب 40/33، 55/36 و 43/204 میلی­گرم مادۀ مؤثره بر لیتر و مقادیر LC₃₀ به ترتیب 42/20، 38/30 و 53/181 میلی­گرم مادۀ مؤثره بر لیتر برآورد شد. همۀ ترکیب‌های موردبررسی، نرخ حملۀ شکارگر را به‌صورت معنی­داری کاهش دادند، هرچند بیشترین تأثیر در تیمار ایندوکساکارب مشاهده شد. همچنین دو ترکیب ایندوکساکارب و استامی­پرید سبب افزایش معنی­دار زمان دستیابی شکارگر در مقایسه با شاهد شدند که میزان افزایش حاصله در تیمار حشره­کش ایندوکساکارب بیشتر از دیگر ترکیبات بوده است. آبامکتین با کمترین تأثیر رفتاری را در بین ترکیبات مورد آزمایش داشته است. بر پایۀ شاخص تأثیر کل (E) در طبقه­بندی IOBC، استامی­پرید (85درصد) و پس‌ازآن ایندوکساکارب (77درصد) برای سن شکارگر <em>N. tenuis</em> زیان­آور بوده و آبامکتین (38درصد) کم­زیان ارزیابی شد.