کاوشی در سبک زندگی ‌اسلامی در حوزه رفتار مصرف کننده از دیدگاه نهج البلاغه

Abstract

"رفتار مصرف کننده" به عنوان یکی از جنبه‌های مهم سبک زندگی، بیانگر مسائل متعدد خرد و کلان از نحوه تخصیص درآمد و چگونگی استفاده از منابع، تا شیوه خوراک و پوشاک و... است. با نگاهی عمیقتر به رفتار، ‌می‌توان دریافت که شیوه و سبک رفتار مصرف­کننده، بر بینشها و گرایشهای مصرف­کننده مبتنی است. هدف این پژوهش دستیابی به الگوی بینش، گرایش و کنشهای مرتبط با رفتار مصرف­کننده با بررسی کتاب شریف نهج­البلاغه ‌است. این پژوهش، اکتشافی و به شیوه تحلیل مضمون است. نتایج این پژوهش نشان ‌می‌دهد که حدود 820 شناسه و گزاره از متن نهج البلاغه مرتبط با موضوع، و این گزاره‌ها در قالب سه مضمون فراگیر بینش، گرایش و کنش، و 21 مضمون سازمان دهنده مطرح ‌است. مضمون بینش شامل خداشناسی، جهانشناسی، انسانشناسی، دین شناسی، شیطان شناسی، مضمون گرایش شامل خداگرایی، آخرتگرایی، زندگی­گرایی، انسانیت­گرایی، عدالت­گرایی، حلال­گرایی، دگرگرایی، کیفیت­گرایی، الگوگرایی و مضمون کنش شامل مصرف عاقلانه، مصرف به اندازه و ضایع نکردن نعمت، مصرف برای غیر خود، مصرف با رعایت اولویت­بندی، مصرف با توجه به مقتضیات صحیح زمانه و اجتماع، مصرف از حلال / پرهیز از مصرف حرام، و مصرف با توجه به محل تأمین است