تبیین الگوی سرمایه اجتماعی براساس اندیشه مقام معظم رهبری (دامت ظله)

Abstract

هدف از این مقاله، تبیین الگوی سرمایه اجتماعی براساس اندیشه مقام معظم رهبری است که بیش از 30 سال رهبری سرمایه اجتماعی کشور را برعهده داشته‌اند. در بررسی اسنادی، متن‌های مکتوب و شفاهی شامل سخنرانی‌ها و بیانات، پیام‌ها و نامه‌های مقام معظم رهبری پیرامون موضوع سرمایه اجتماعی در سایت رسمی ایشان شامل 430 سخنرانی ایشان از سال 1368 تا سال 1397 بررسی و سعی بر توصیف کیفی محتوای مفاهیم، شده است. پس از کدگذاری سخنرانی‌های ایشان و با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده‌بنیاد، الگوی سرمایه اجتماعی براساس اندیشه مقام معظم رهبری طراحی شد. در شرایط علّى مفاهیمی مانند احساس مسئولیت، ازخودگذشتگی و اعتماد، و در شرایط پیش‌برنده مفاهیمی مانند آزادی، تعلیم‌وتربیت و عدالت، در شرایط بازدارنده اختلافات داخلی، دولتی‌بودن اقتصاد و عدم‌حمایت از سرمایه داخلی قرار دارند که در انتخاب راهبردها تأثیر می‌گذارند. پدیده‌ محوری سرمایه اجتماعی، جمعیت جوان کشور و حضور مردم و درصحنه‌ماندن آنهاست که با مشارکت داوطلبانه و نقش‌آفرینی خود به ایجاد یک ثروت ارزشمند برای کشور منجر می‌شوند. راهبردهای سرمایه اجتماعی را نیز راهبردهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، علمی ـ فناوری، فرهنگی و قانونی تشکیل می‌دهند. این راهبردها به نتایجی منجر شده است که پیامدهای خارجی همچون سربلندی کشور در جوامع جهانی و مایه ترس و یأس دشمنان و پیامدهای داخلی همچون استقلال و بقای کشور و اعتماد به نظام را شامل می‌شود.