تحلیل و ارزیابی آرای خاورشناسان درباره «غلو» و «تقیه» در میراث حدیثی امامیه

Abstract

اصالت<strong>، </strong>اعتبار و خاستگاه حدیث شیعهاز مباحث اساسی و پربسامد در مطالعات حدیثی خاورشناسان استکه در این‌ میان<strong>، </strong>موضوع «تقیه» و «غلو» به دلایلی چند مورد توجه ایشان قرار گرفته است؛ بررسی و مطالعه تاریخی جامعه اولیه شیعه و تأکید بر وجود مؤثر و گسترده این دو عنصر در آن زمان<strong>، </strong>از این دلایل مهم‌ است<strong>. </strong>تردیدافکنی در اعتبار روایات شیعه<strong>، </strong>تأکید بر وجود متهمان به عدم وثاقت در روایات شیعی و منحصر ساختن شیعه به این دو مسئله و نیز کم یا بی‌اهمیت جلوه دادن جایگاه مقدس ائمه(ع) از نتایج مهم تحقیقات ایشان است<strong>. </strong>اختصاص دادن پدیده غلو به شیعه<strong>، </strong>در نظر نگرفتن موضع صریح و شدید ائمه(ع) و علمای امامیه در برابر غالیان<strong>، </strong>بی‌توجهی به راهکارهای ائمه(ع) و علمای امامیه در کشف روایات تقیه‌ای<strong>، </strong>انحصار جریان غالب و کلی مکتوبات روایی شیعه به تقیه<strong>، </strong>بی‌توجهی به تقیه در دیگر فِرق اسلامی<strong>، </strong>توجه نکردن به روش و سیره اصحاب ائمه(ع) و نیز محدثان امامیه در مواجهه با روایات تقیه‌ای و نیز عدم تفکیک میان روایات تقیه‌ای و توریه‌ای‌از نقدهای مهمی است که بر مطالعات اینان وارد است<strong>. </strong>نوشتار پیشِ ‌رو تلاش دارد دیدگاه‌های مهم خاورشناسان درباره غلو و تقیه در میراث حدیثی امامیه را بکاودوتحلیل و ارزیابی کند.