پژوهشنامه امامیه
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
حج سال نهم و ابلاغ آیات برائت توسط ابوبکر؛ بررسی جغرافیایی و امکان‌سنجی زمانی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)ابلاغ آیات برائت در سال نهم هجری از مسائل مهم و بحث‌بر‌انگیز تاریخ اسلام است. بسیاری از اندیشمندان شیعه و سنی بر این عقیده‌اند که پیامبر خدا؟ص؟ در سال نهم هجری شخصی را مأمور ابلاغ آیات برائت کرد. شیعیان، امیرمؤمنان علی؟ع؟ ...
-
تبیین و نقد دیدگاه زیدیه در موضوع «علم امام» با تأکید بر دیدگاه کلام امامیه
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)ازجمله مسائل مطرح در حوزه شیعه‌شناسی، مطالعه در رابطه با فرق شیعه است. شیعه همچون دیگر مکاتب و مذاهب اسلامی انشعاباتی را درون خود تجربه کرده است که از آن جمله، فرقه زیدیه است. زیدیه از فرقههای مهم شیعه در دوره معاصر است ...
-
تحلیل هدایت ویژه امام بر اساس آیه ابتلاء (بقره: 124) از دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)آموزه امامت از مباحث بنیادین و چالشی میان متکلمان بوده و مقام خاصی است که بر حضرت ابراهیم؟ع؟ اعطا شده است. حقیقت امامت به معنای ملاک تحقق امامت در عالم واقع برای دارنده آن، مبنای مباحث دیگر بوده و ریشه بسیاری از اختلاف‌ها ...
-
بررسی و تحلیل روایات انتساب گرانی کالاها به خداوند
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)گرانی کالاها همواره پدیده‌‌ای است که توده مردم از آن رنج می‌برند. دسته‌ای از گزارشهای حدیثی موجود در تراث امامیه، خداوند را تنها سبب گرانی کالا معرفی می‌کند. این نقل‌ها از جهتی بیانگر جبر و از سوی دیگر ظاهراً خلاف واقع ...
-
بررسی جامعه‌شناختی رویکرد توسعه‌محور حکومت علوی در نسبت‌سنجی با مولفه‌های بنیادین دولت رفاه مدرن
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)انعکاس گسترش روزافزون فرهنگ توسعه در نظام‌های سیاسی مدرن و توجه فزاینده به مضامین توسعه‌محور با رویکرد نوسازی و بهسازی جوامع، کشورهای پیرامونی و توسعه‌نیافته را با این پرسش محوری مواجه می‌کند که آیا سیر توسعه‌نیافتگی، ...
-
تطور اندیشه مهدویت در آموزه‌های محمد‌بن‌فلاح
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)هم‌زمان با حکومت تیموریان،اندیشه‌هایی شکل گرفت که دربردارنده تمایلات شیعی-اجتماعی بود. این جریان‌های شیعی در بستر شرایط جدید به‌سبب تساهل و تسامح مذهبی مغولان رشد یافتند و به‌مرور، باورهای افراطی و غلوآمیز در بطن آموزه‌های ...
-
اعتبار سنجی منبعیت پیامبر اکرم(ص) و طریقیت حضرت علی علیه السلام در علم خاص امام
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)منابع علم امام به عنوان خاستگاه‌های علم خاص امام، شامل موارد متعددی چون پیامبر اکرم(ص)، انبیا، امام قبل، قرآن کریم، جامعه، جفر، روح‌القدس و الهام است. محققان معمولا این منابع را در عرض یکدیگر ذکر کرده یا در دو قالب میراثی ...
-
تحلیل محتوایی ویژگیهای حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام (مطالعه موردی نهجالبلاغه)
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلام بر مبنای کتاب نهجالبلاغه امام علی؟ع؟ است. سوال پژوهش حاضر بر چیستی ویژگیهای حکمرانی مطلوب از دیدگاه اسلامی استوار بوده و در مقام پاسخ، این فرضیه را به محک ...
-
هم‌گرایی و واگرایی امامیه و خوارج در عرصه اجتماعی-فرهنگی (40ق-260ق)
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)خوارج یکی از مهمترین و پرآوازه‌ترین فرقههای اسلامی است که در نیمه اول سده نخست در بستر منازعات سیاسی و کلامی پدید آمده است. از آنجا که شناخت تاریخ اجتماعی و فرهنگی شیعیانِ نخستین، نیازمند بررسی روابط شیعیان و دیگر گروه‌های ...
-
نقش کمیت بن زید اسدی در گسترش مبانی سیاسی تشیع با تأکید بر قصیده «هاشمیات»
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)ارزش شعر و میل طبیعی به آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست، خصوصاً اگر در وزن و قافیۀ مناسب و با به‌کارگیری آرایههای ادبی باشد. حفظ، شنیدن و خواندن آن می‌تواند، تهذیب اخلاق و لطافت اندیشه و اعتدال عواطف ایجاد کند. شعر، ترسو را شجاع، ...
-
تحلیل انتقادی و علاج تعارض روایات تاریخ ولادت امیرالمؤمنین علی(ع)
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)میان مورخان در تاریخ ولادت و شهادت معصومان(علیهم السلام) همواره ناسازگاری‌های فراوانی وجود داشته و گزارشهای چندگانه‌ای از آن در منابع تاریخی دیده میشود؛ این در حالی است که شناخت دقیق تاریخ ولادت و شهادت آنان در فهم ...
-
عقل به‌عنوان منبع شناخت در نهجالبلاغه
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2025-02-19)عقل یکی از منابع مهم معرفت در اسلام است که در نهجالبلاغه در کنار سایر منابع معرفت مانند تجربه، شهود و وحی مطرح میشود و حدود و قلمرو انسان را در شناخت آگاه می‌سازد. پرسش پژوهش حاضربه این مهم می‌پردازد که از منظر علی؟ع؟ ...
-
مواجهۀ امام حسن عسکری (ع) با معضلات فکری و معرفتی رایج در سامراء
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)امام حسن عسکری (ع) همچون دیگر ائمه افزون بر توجه به امتداد حیات مادی و معنوی بشریت، از رویدادها، فرصت‌ها و تهدیدهای پیرامونی و عصری خود نیز غافل نبودند و مجموعه‌ای از اقدام‌ها و راهکارها را ناظر به آن اتخاذ می‌کردند. این ...
-
اقدام‌های مادر امام عسکری (ع) در مواجهه با فعالیت‌های سیاسی جعفر کذاب پس از شهادت امام عسکری (ع)
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)شیعیان پس از شهادت امام حسن عسکری (ع) با تهدیدها و چالش‌هایی از جمله وجود جعفر کذاب و ادعای امامت وی مواجه شدند. نقش‌های سیاسی اجتماعی مادر امام (ع) نیز فعالیت‌های جعفر به‌اختصار و مجزا تبیین شده است؛ اما نوع اقدام‌ها و ...
-
فرقه‌گرایی جدید معنوی (با محوریت تأثیر عرفان نورسی بر اسلام‌گرایی ترکیه)
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)در بررسی عرفان‌های نوظهور و اندیشه‌های مطرح آنها در دنیای اسلام، رابطه سلبی میان عرفان و سیاست همواره یکی از مباحث چالش‌برانگیز به شمار می‌آید؛ درحالیکه برخی از دولت‌ها و جنبش‌ها در تاریخ اسلام، ساختار و ماهیتی عرفانی ...
-
نقش امام عسکری (ع) در نهادینه‌سازی خمس
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)در این مقاله با استناد به شواهد تاریخی و روایات برجای‌مانده از امام عسکری (ع)، تحلیلی از نقش ایشان در نهادینه‌سازی خمس در جامعه شیعه ارائه میشود؛ درحالیکه فریضه خمس با چالش‌های مختلفی مواجه شده بود. محورهایی که بر ...
-
مواجهه فکری و عملی امام صادق(ع) با اندیشه تشبیه و تجسیم
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)یکی از چالش‌های اساسی عصر حاضر، وجود حجم عظیمی از شبهه‌های اعتقادی در زمینه خداشناسی است که توسط فرقههای انحرافی ترویج میشود. روشی که می‌تواند در برابر چنین شبهه‌ها و فرقههای انحرافی الگو قرار گیرد، شیوۀ مواجهه امام ...
-
گونه‌شناسی تبیین واژگان غریب در احادیث معصومان (ع) در آثار شیخ صدوق
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)برخی از احادیث ائمه معصومان (ع) به تبیین و معناشناسی واژگان غریب پرداخته‌اند. شیخ صدوق از نخستین کسانی است که این قبیل از احادیث را یک‌جا گردآوری و در قالب ابواب مختلفی دسته‌بندی کرده است. مطالعاتی موردی در گونه‌شناسی ...
-
بازشناخت فقهی تعامل اصحاب ائمه (ع) با حاکمان جور
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)یکی از ابعاد مهم امامیه و فقه سیاسی، شیوۀ تقابل با حکومت و حاکمان جور است. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی - تحلیلی به سیرۀ علمی و عملی پیشوایان دینی (ع) و ارتباط آنان در مواجهه با حاکمیت جور بپردازد و به این پرسش اساسی ...
-
منشأ آفرینش جهان و نقش پدیده حرکت در آن از منظر نهجالبلاغه
(دانشگاه ادیان و مذاهب, 2024-08-22)دربارۀ منشأ آفرینش جهان، دلایل زیادی ارائه شده است؛ با این وجود تا کنون پدیده‌های خلقت اولیه با تمرکز بر کیفیت و کمیت حرکات آفرینش بررسی نشده‌اند؛ از این‌رو نویسندگان در این نوشتار با بررسی این مبحث در کتاب نهجالبلاغه، ...
