طراحی مدل قابلیت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی

Abstract

توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات طی چند دهه گذشته، تأثیرات شگرفی بر سازمان‌ها داشته است و استراتژی‌های آن‌ها را در تطبیق با محیط، تغییر داده است. هدف این تحقیق طراحی مدل قابلیت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی است. روش تحقیق از حیث نتیجه جزء تحقیقات توسعه‌ای و از حیث هدف جزء تحقیقات اکتشافی و از حیث روش جزء تحقیقات کیفی است. ابزار جمع‌آوری داده‌های تحقیق مصاحبه است و به‌منظور تحلیل داده‌ها، از روش تئوری زمینه‌ای استفاده شد. در این تحقیق 14 مصاحبه انجام گرفت که شامل دو بخش مدیران آگاه از موضوع و متخصصان فناوری اطلاعات و مدیریت به‌عنوان نظریه‌پردازان این حیطه بود. مصاحبه در مراحل اولیه به‌صورت عمیق انجام شد، اما از اواسط مصاحبه‌ها به دلیل مشخص شدن کدهای مفهومی، مصاحبه‌ها هدفمندتر و به‌صورت نیمه‌باز برای مفهوم‌سازی مناسب موضوع صورت پذیرفت. تحلیل کدهای تحقیق پس از انجام کدگذاری باز، نشان داد، 132 کد در مرحله‌ی کدگذاری باز شناسایی گردید و در مرحله‌ی کدگذاری محوری دو تم اصلی «زیرساخت‌های فناوری اطلاعات» و «بهره‌برداری فناوری اطلاعات» به‌عنوان شرایط علی، ساختارهای سازمانی و سازوکارهای فرهنگی به‌عنوان شرایط مداخله‌گر و اکتساب دانش و بهره‌برداری از دانش نیز به‌عنوان شرایط زمینه‌ای مشخص شدند و درنهایت در مرحله‌ی کدگذاری انتخابی 6 مانع، 6 استراتژی فناوری اطلاعات و 11 پیامد قابلیت‌های فناوری اطلاعات در قالب دو تم اصلی یاد شده ارائه گردیدند. نتایج تحقیق نشان داد قابلیت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی می‌تواند نتایج و پیامدهای مطلوبی از ارائه خدمات با کیفیت‌تر به شهروندان و ارباب‌رجوع برای آن‌ها به همراه داشته باشد.