ارزیابی‌ خط‌مشی‌های اقتصادی مصوب مجلس شورای اسلامی با استفاده از نظریة داده‌بنیاد

Abstract

مقاله حاضر درصدد است با استفاده از نظریه‌ زمینه‌ای به ارزیابی‌ خط‌مشی‌های اقتصادی مجلس شورای اسلامی بپردازد. روش تحقیق مبتنی بر روش کیفی، نظریه زمینه‌ای، است. همچنین با استفاده از نمونه‌گیری گلوله برفی و فن مصاحبه با 16 نفر از خبرگان حوزه قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی مصاحبههای عمیقی صورت گرفت. پس از کدگذاری باز، محوری و انتخابیِ داده‌های گردآوری شده تعداد 159 مفهوم اولیه، 45 مقوله فرعی و 8 مقوله اصلی استخراج شدند. برآیند نهایی این مطالعه طراحی مدلی 5 بُعدی است که ابعاد پنج‌گانه‌ی آن در قالب چهار رُکن زمینه، ورودی، مؤلفه‌های فرایندی و محصولات طبقه‌بندی شده است. یافته‌های این مطالعه حکایت از تسلط فضای سیاسی کشور بر فضای خط‌مشی‌گذاری، حاکمیت سیاست بر اقتصاد و به دنبال آن مواجه بودن بخش تقنینی، اداری و اجرایی با چالش‌ها و مشکلات نهادی، ساختاری و فرهنگی در فرایند خط‌مشی‌گذاری است. بنابراین پیشنهاد می‌شود قانونگذاران با اتخاذ رویکردی کل‌نگرانه بر منافع ملی تأکید ورزند و از دخالت رویکردهای سیاسی در فرایند خط‌مشی‌گذاری اجتناب نمایند. همچنن به منظور همسوسازی خط‌مشی‌ها با اسناد بالادستی تشکیل هیأت‌هایی ویژه در مجلس ضروری است.