ارزیابی تناسب اراضی منطقه مرنجاب جهت احداث دهکده گردشگری

Abstract

گستردگی اکوسیستم‌های بیابانی در ایران و عدم بارورسازی کامل آنها در بخش‌های مختلف اقتصادی، توجه به راهبردهای مدیریتی منطبق بر توسعه پایدار محیط را الزامی کرده است. در‌این‌خصوص توسعه صنعت اکوتوریسم در مناطق بیابانی می‌تواند به عنوان راهکار مدیریتی مناسب و همسو با محیط‌زیست و همچنین سیاست جایگزین مقابله با تخریب اراضی، ابتقای اکوسیستم و بهره‌گیری بهینه از طبیعت مطرح باشد. از‌این‌رو پژوهش حاضر به ارزیابی سناریوی تناسب اراضی منطقه مرنجاب برای احداث دهکده گردشگری پرداخته است. پارامترهای مدل مکان‌یابی دهکده گردشگری شامل پنج معیار اصلی جاذبه‌های گردشگری، دسترسی و خدمات، سیمای سرزمین، حفاظت از منابع طبیعی و مخاطرات می‌باشد. به‌منظور تعیین امتیاز هریک از معیارها از مدل تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. با اعمال امتیازات حاصل از مدل به لایه‌های رقومی معیارها، نقشه‌های وزن‌دار آنها بدست آمد. نهایتاً تلفیق تمامی لایه‌های وزن‌دار، منجر به تهیه لایه موزون تناسب ارضی گردید که برای تعیین مکانی پهنه‌ها، دامنه امتیازات آن براساس شکست‌های طبیعی به پنج اولویت طبقه‌بندی شد. نتایج نشان داد که معیارهای جاذبه‌های گردشگری و مخاطرات به‌ترتیب با وزن 4064/0 و 0429/0 بالاترین و پایین‌ترین امتیاز را به‌خود اختصاص داده‌اند. همچنین طبق نقشه نهایی تناسب ارضی، 49503 هکتار از سطح منطقه مرنجاب تحت عنوان اولویت نخست جهت تخصیص به دهکده گردشگری بسیارمناسب می‌باشد. این پهنه انطباق مکانی با محدوده اطراف کاروانسرای مرنجاب، نواحی جنوبی دریاچه نمک و قسمت‌های شمالی ریگ بلند دارد که وجود جاذبه‌های گردشگری، دسترسی به راه‌های ارتباطی و مراکز اقامتی و همچنین اهمیت بسیار زیاد آنها در سناریوی مکان‌یابی دهکده گردشگری این همسویگی را توجیح می‌کند.