عوامل بینشی و گرایشی تفاخر در تربیت قرآنی

Abstract

از جمله رذایل اخلاقی در روابط میان فردی که قدمتی به گستره تاریخ بشر دارد، رفتارها و تعاملات فخر‌فروشانه است. این نوع رفتارها که در هر عصر و فرهنگی نمودهایی بعضاً متفاوت داشته است، در عصر حاضر شیوع فراوانی یافته و به عنصری مخرب در روابط افراد (روابط زوجین، روابط خانوادگی، روابط فامیلی، روابط شهروندی، روابط قومیت‌ها و...) تبدیل گردیده است. نظر به آلودگی جامعه عصر نزول به این رذیله اخلاقی-اجتماعی و کارآمدی قرآن کریم به عنوان نسخه شفابخش الهی در تغییر این فرهنگ ناپسند به فرهنگ مساوات، برادری، تواضع و فروتنی، پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی عوامل تفاخر از منظر قرآن کریم پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که در رهیافت قرآنی، تفاخر ریشه در عوامل متعدد بینشی و گرایشی دارد، عوامل بینشی که عبارتند از مالک پنداشتن انسان، محدود دانستن او به زندگی دنیا، ارزش شمردن برخورداری‌های مادی، دائمی دانستن نعمت‌ها و عوامل گرایشی همچون حب مال، حب جاه و مقام، حب حسب و نسب، عزت‌طلبی و تفوق‌طلبی که یک یا چند مورد از آن‌ها زمینه فخرفروشی را در فرد ایجاد می‌کند.