دنیای متفاوت نمادهای طبیعی در شعر ادونیس

Abstract

شعر معاصر، همواره کوشیده است تا با بهره­گیری از تکنیک­های جدید ادبی، رسالت خویش را در راستای انعکاس واقعیات اجتماعی و سیاسی و آگاه سازی مردم و تشویق آنها به تغییر در جهت پیشرفت، محقق سازد. در این میان، کاربرد فراوان نماد به عنوان یکی از وسائل و تعبیرات ادبی، از بارزترین نمونه­های شعر معاصر عرب و از جسورانه­ترین رویکردهای شاعران معاصر عربی است. ادونیس از جمله شاعران برجستة معاصر عرب است که ویژگی بارز اشعار وی نمادپردازی است. با توجه به گستردگی زبان نمادین ادونیس، این پژوهش، تنها به نمادهای طبیعی می­پردازد و بر آن است تا ضمن ارائة پدیده­های طبیعی که به صورت برجسته در اشعار ادونیس، کاربردی نمادین یافته­اند، به نتایجی جدید از تحلیل نمادهای مذکور، دست یابد. نتیجة به دست آمده، نشان دهندة این موضوع است که برخی عناصر طبیعی همچون آب، آتش، سنگ و... به جهت همسویی با اعتقادات و اندیشه­های اساسی وی، نقشی محوری و بنیادین را ایفا می­کنند و دارای بسآمد بالایی هستند. عناصر گیاهی و جانوری نیز در مراحل بعدی قرار دارند. وجه مشترک معنایی بیشتر این نمادهای طبیعی، تحرّک، جابجایی و پویایی است. دیگر اینکه غالب عناصر طبیعی و گیاهی در شعر او، جنبة مثبت دارند و تنها برخی عناصر جانوری مثل عنکبوت، جنبة منفی دارند.