تحلیل تأثیر جنبه های روانی و اجتماعی در بروز سرقت

Abstract

سرقت یکی از جرایم علیه امنیت اموال در قانون مجازات­های اسلامی (مصوب 1392) است که برای آن مجازات­های مختلف و متناسب با نوع دزدی اعم از حد و تعزیر تعیین شده است. از منظر دانش جرم شناسی ریشه و یکی از علل پیدایش، تکوین، پیشرفت و وقوع بزه سرقت را باید در تاثیرگذاری جنبه­های روانی و اجتماعی جستجو کرد. از این رو، هدف این تحقیق بررسی پدیده ­هایی است که به عنوان وسیله یا به واسطه در تحلیل‏های پژوهشی و شناخت آسیب­های اجتماعی و روانی در بروز سرقت به کار می ­آید. اختلال شخصیت ضداجتماعی، تاثیر عنصر موقعیت جغرافیایی (زمان و مکان) در تبدیل انگیزش روانی مانند گرایش به موفقیت و برتری و علاقه به کسب قدرت و شهرت، عدم کارآمدی و اثربخشی و یا ضمانت اجرایی قوانین، قرار گرفتن در شرایط ناعادلانه و احساس تبعیض، بی ­اعتنایی به مسئولیت ­های شرعی، ضعف در مدیریت هوش هیجانی و کنترل رفتارهای هیجانی، ترس از کنترل اجتماعی، جنون دزدی به عنوان یکی از انواع اختلالات شخصیت، داشتن الگوی نافذ بی­اعتنایی و تجاوز به حقوق دیگران و کسب روزی حرام از عوامل مؤثر روانی بر بروز رفتار مجرمانه سرقت است. هر چند که عوامل اجتماعی از قبیل عدم برخورداری از حمایت خانوادگی، توزیع ناعادلانه خدمات و تامین اجتماعی، سوء مدیریت و فقدان نظام جامع مدیریتی، عدم ارائه­ امکانات و خدمات آموزشی و تربیتی، گسترش شهرها، افزایش بیکاری، فقر اقتصادی و فرهنگی، کاهش ارزش‌گذاری در سلامت اجتماعی کودکان، مصرف مواد مخدر و الکل و نیز احساس سهولت ارتکاب جرم سرقت در اثر نمایش بیش از حد این جرم از طریق شبکه ­های دیداری و شنیداری از جمله موارد اجتماعی است که در بروز جرم سرقت نقش کلیدی دارد. این تحقیق با مطالعه توصیفی- تحلیلی و با رهیافت میان رشته­ای (روانشناختی و جامعه شناختی) و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه­ای به بررسی تأثیر جنبه­های روانی و اجتماعی در بروز جرم سرقت می­پردازد.