بالاخره کدام محمد زمان

Abstract

در زمان سلطنت شاه‌عباس دوم که علاقه بسیاری به هنر اروپایی داشت، برای تجدید حیات نقاشی ایران که به علت تکرار شیوه رضا عباسی در رکود کامل به سر می‌برد، تنی چند از جوانان ایرانی از جمله جوانی به نام محمد زمان برای فراگیری نقاشی و تعلیم مستقیم شیوه‌های غربی به اروپا فرستاده شد. محمد زمان در آنجا به مسیحیت گروید و نام «پائولو» را برای خود انتخاب نمود و ازآن‌پس «پائولو زمان» خوانده شد. وی پس از بازگشت به سبب مغضوب شدن به دربار هند پناهنده گردید. احمدعلی کریم زاده تبریزی در جلد دوم مجموعه سه جلدی خود نوشته است: محمد زمان اول، محمد زمان بن یوسف قمی، نقاشی که هرگز به ایتالیا نرفته و دین خود را تغییر نداده است. هیچ‌یک از آثار محمد زمان امضای پائولو یا پائولو زمان را ندارد. کفایت کوشا در مقاله‌ی خود اشاره به فردی می‌کند که به نام «محمد زمان فرنگی خوان» معروف است و سال‌ها با محمد زمان نقاش دوره‌ی صفوی یکی دانسته شده است. محمد زمان فرنگی خوان به عنوان مترجم «حدیقه عالم» در سندی از فهرست بلوشه معرفی شده است.