برآورد پتانسیل خطر و جذب روزانه فلزات سنگین در برخی ارقام انگور تولیدی در شهر ملایر

Abstract

در این پژوهش جذب روزانه و خطر مصرف میوه انگور ازنظر آلودگی به فلزات سنگین در ملایر اندازه­گیری شد. برای نمونه­برداری ارقام انگور پنج روستا انتخاب و غلظت سرب، مس، نیکل، منگنز و روی با دستگاه جذب اتمی شعله و کوره گرافیتی اندازه­گیری شد. برای ارزیابی سطح آلودگی یک فلز از شاخص­ تک عاملی (SFI) و برای ارزیابی آلودگی تجمعی فلزات سنگین از شاخص­ تجمعی (IPI) استفاده شد. میزان غلظت مس، منگنز، روی، نیکل و سرب در نمونه­های کشمشی به‌ترتیب 28/0±05/1، 3/0±30/1، 11/0±60/0، 07/0±26/0 و 007/0±03/0، در نمونه­های عسکری به‌ترتیب 35/0±86/1، 21/0±23/1، 15/0±63/0، 08/0±27/0 و 033/0±04/0 و در نمونه­های فخری به‌ترتیب 52/0±93/0، 39/0±18/1، 11/0±65/0، 10/0±26/0 و 0034/0±03/0 میلی­گرم بر کیلوگرم وزن مرطوب تعیین شد. که این مقادیر پایین­تر از حد مجاز FAO/WHO بودند. در میان ارقام موردمطالعه، رقم عسکری حاوی بالاترین غلظت فلزات سنگین نسبت به دو رقم دیگر بود و رقم فخری پایین­ترین غلظت­ها را نشان داد. به‌طورکلی مقادیر کمی از سرب در هر سه رقم انگور مشاهده شد. در مقایسه با دو رقم دیگر آلودگی تجمعی فلزات سنگین در رقم عسکری بالاتر بود، اگرچه آلودگی تجمعی فلزات سنگین در سه رقم انگور در سطح ایمن بودند. بالاترین میزان مصرف روزانه (DIR) مربوط به رقم عسکری بود. مقادیر پتانسیل خطر(THQ) برای تمام فلزات کوچک‌تر از یک به‌دست آمد. شاخص تجمعی فلزات سنگین در سه رقم انگور پایین بود و آلودگی فلزات سنگین در سطح ایمنی 7/0 IPI ≤ بود. محاسبه میزان مصرف روزانه (DIR) و مقادیر پتانسیل خطر(THQ) نشان داد که مصرف ارقام انگور موردمطالعه هیچ خطری برای سلامتی ندارند.