بررسی تنوع گونه‌ای باسیلوس‌های‌ جدا شده از بیوفیلم‌ مخازن و سطوح تجهیزات فرآوری فرآورده‌های شیر

Abstract

جنس باسیلوس‌ نوع غالب از انواع باکتری‌های گرم مثبت مولد اسپور هستند که برخی از آن‌ها برای کیفیت مواد غذایی و سلامتی مصرف‌کنندگان تهدید محسوب می‌شوند. این مطالعه با هدف بررسی میزان آلودگی و تنوع گونه‌ای باسیلوس‌ها در مخازن شیر و تجهیزات فرآوری و هم‌چنین قابلیت تولید بیوفیلم جدایه‌ها انجام پذیرفت. برای این منظور تعداد 80 نمونه شامل 30 نمونه از مخازن حمل و نگه‌داری شیر‌خام، 30 نمونه از تجهیزات فرآوری فرآورده‌های شیر و 20 نمونه از سطوح مختلف سالن تولید نمونه‌گیری صورت گرفت. با توجه به نتایج حاصل مشخص گردید 66/16‌% از نمونه‌های اخذ شده از مخازن حمل و نگه‌داری شیر خام، 20‌% تجهیزات فرآوری فرآورده‌های شیر و 40‌% نمونه‌های مربوط به سطوح سالن تولید آلوده به گونه‌های باسیلوس بودند. هم‌چنین، گونه‌های متنوعی از جنس باسیلوس در نمونه‌های بررسی شده یافت گردید و بالاترین میزان فراوانی مربوط به باسیلوس سرئوس با 36‌% و کم‌ترین میزان فراوانی مربوط به باسیلوس آلوئی و باسیلوس پومیلوس با 4‌% فراوانی بود. نتایج حاصل از بررسی تولید بیوفیلم توسط جدایه‌ها مشخص نمود که 96‌% جدایه‌ها قابلیت تولید بیوفیلم داشتند. با توجه به نتایج به‌دست آمده می‌توان به این جمع‌بندی رسید که روش متداول شستشوی درجا (CIP) بازده کافی برای رفع کامل بیوفیلم باسیلوس از سطوح مختلف را ندارد و نیاز به استفاده از رویکردی جدید برای رفع این مشکل وجود دارد.