بررسی فعالیت ضد اکسایشی و میزان ترکیبات فنولی عصاره بابونه (Chamomilla recutita L)

Abstract

<strong>مقدمه: </strong>امروزه گرایش زیادی برای استفاده از افزودنی‌های با منشا طبیعی در صنعت غذا به عنوان جایگزین افزودنی های سنتزی وجود آمده است. در این میان ترکیبات استخراج شده از گیاهان مورد توجه واقع شده‌اند. گیاه بابونه با نام علمی .<em>Chamomilla recutita L</em> به نام بابونه آلمانی شناخته می‌شود. بخش مورد استفاده این گیاه یک ساله، گل آن است که قرن هاست به عنوان گیاهی دارویی در بخش‌هایی از خاورمیانه و اروپا به شکل دمنوش استفاده می‌شود. <strong>مواد و روش‌ها:</strong> در این پژوهش عصاره‌ی آبی گیاه بابونه استخراج و میزان ترکیبات پلی فنلی و توانایی ضد رادیکالی آن در شرایط مختلف فرایند حرارتی (120-70 درجه سلسیوس، 5 یا 15 دقیقه)، تغییرات pH (6/2 و 6/5) و طی نگهداری (0 الی 25 روز) ارزیابی شد. <strong>یافته‌ها:</strong> فرایند حرارتی از 70 تا 120 درجه سلسیوس در pH برابر با 6/5 یا 6/2 برای مدت زمان‌های 5 و 15 دقیقه، تغییر معنی داری در میزان کل ترکیبات پلی فنل عصاره ایجاد نکرد (05/0 p >) اما اسیدی کردن pH عصاره از 6/5 به 6/2 باعث کاهش 10 درصدی میزان پلی فنل‏ها شد. فرایند حرارتی باعث کاهش فعالیت ضد اکسایشی عصاره شد و مدت زمان حرارت دهی رابطه مستقیمی با این کاهش داشت. طی نگهداری عصاره‌ی بابونه برای مدت 25 روز میزان ترکیبات فنلی کل در نمونه‌ عصاره‌ی دارای pH طبیعی (6/5) افزایش یافت که به علت آزاد شدن برخی ترکیبات فنلی که در پیوند با سایر اجزا هستند مرتبط دانسته شد. <strong>نتیجه گیری:</strong> نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که پلی فنل‌های موجود در عصاره‌ی آبی گیاه بابونه نسبت به فرایند حرارتی مقاوم هستند. اما قدرت ضد اکسایشی عصاره با اعمال حرارت کاهش می‌یابد. با این وجود می‌توان اظهار نمود که ترکیبات فنلی موجود در عصاره این گیاه مقاومت حرارتی بالایی دارند و پس از فرایند پاستوریزاسیون خاصیت ضد اکسایشی قابل توجهی از خود نشان می‌دهند. همچنین ترکیبات فنلی این گیاه در برابر نگهداری طولانی مدت در pH اسیدی مقاوم بودند.