تعیین ویژگی های تغذیه ای روغن استخراج شده از میوه بلوط ایرانی

Abstract

<strong>مقدمه: </strong>گونهبلوط بخش عمده‌ای از جنگل‌های زاگرس را به‌خود اختصاص داده است. میوه این گونه دارای خواص تغذیه‌ای فراوانی است که آشنایی با آن می‌تواند نقش مهمی در اقتصادی کردن جنگل ایفا نماید. این تحقیق با هدف بررسی ویژگی‌های تغذیه‌ای میوه و به‌ویژه روغن استخراج شده از آن انجام شد.<br /> <strong>مواد</strong><strong>و</strong><strong>روش‌ها:</strong>این تحقیق بر روی میوه بلوط ‌ایرانی انجام شد. به این منظور در منطقه دره‌گرم شهسوار شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری تعداد 14 درخت بلوط ایرانی در دو فرم رویشی دانه‌زاد و شاخه‌زاد به‌طور تصادفی در کلاسه‌های قطری مختلف انتخاب شدند. از هر درخت تعداد 30 عدد میوه از قسمت‌های مختلف درخت تهیه شد. میوه‌ها به‌صورت جداگانه برای اندازه‌گیری عناصر تغذیه‌ای و استخراج روغن به آزمایشگاه منتقل و عناصر غذایی (میکرو و ماکرو) موجود در قسمت‌های مختلف بذر نیز اندازه‌گیری شد. استخراج روغن با استفاده از روش سوکسله انجام شد. <br /> <strong>یافته‌ها:</strong>از بین عناصر پر مصرف، نیتروژن، پتاسیم و کلسیم و از بین عناصر کم مصرف، آهن و منگنز به ترتیب بیشترین عناصر موجود در میوه بلوط ایرانی هستند. مقدار متوسط روغن میوه بلوط ایرانی 89/0 ± 56/8 درصد است. ساختار اسید چرب روغن بلوط ایرانی عمدتاً حاوی اسیدهای چرب معمول در روغن­های گیاهی است که از آن جمله می‌توان به انواع اسیدهای چرب تک غیراشباع (به خصوص اسید اولئیک 4/49 درصد)، چند غیراشباع (به خصوص اسید لینولئیک 5/26 درصد) و اشباع (به ویژه اسید پالمیتیک 1/19 درصد) اشاره کرد.<br /> <strong>نتیجه</strong><strong>گیری:</strong>میوه بلوط ایرانی دارای ارزش تغذیه‌ای بوده و از درصد قابل توجهی روغن با ارزش غذایی بالا برخوردار است. بنابراین می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح در زمینه تولید روغن از میوه درختان جنگلی بلوط غرب کشور، زمینه اشتغال و ایجاد درآمد برای روستائیان جنگل‌نشین فراهم نمود.