تخمیر لاکتیکی شیر شتر به‌وسیله برخی باکتری‌های مولد اگزوپلی‌ساکارید و بررسی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی آن

Abstract

مقدمه: با توجه به مشکلات زندگی شهر نشینی و پیامدهای آن از جمله بیماری‌های غیر واگیرداری همچون دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان ضروری است عادات غذایی نیز به گونه‌ای تغییر یابند تا به روند کند شدن این بیماری‌ها کمک کنند. شیر شتر از جمله منابع ارزشمند سلامتی بخش است که در صورت ایجاد ایمنی، افزایش ماندگاری و به کارگیری روش‌های مناسب ایجاد ترکیبات سلامتی بخش (مانند تخمیر کردن) می‌تواند مورد مصرف قرار گیرد و روند فزاینده رشد بیماری‌های غیرواگیر را کندتر کند. این پژوهش به تهیه فرآورده تخمیری شیر شتر با باکتری‌های مولد اگزوپلی‌ساکارید که علاوه بر افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدان، در بهبود خواص حسی فرآورده تخمیری نیز موثر باشد، پرداخته است. مواد و روش‌ها: شیر شتر به وسیله عملیات حرارت دهی 85 درجه سلسیوس برای مدت 15 دقیقه سالم سازی شد و با سویه‌های لاکتیکی مولد اگزوپلی‌ساکارید شامل<em> لاکتوباسیلوس</em> <em>کازئی</em> <em>TD4</em>، <em>لاکتوباسیلوس</em> <em>کازئی</em> <em>T20</em> و <em>لاکتوباسیلوس</em> <em>پلانتاروم</em> تلقیح گردید و پس از دوره انکوباسیون در بازه‌های زمانی اولین روز، هفتمین، چهاردهمین و بیست و یکمین روز دوره نگهداری از بابت ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ارزیابی حسی مورد آزمایش قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق مشخص نمودند که فرآیند حرارتی بر ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی شیر شتر تاثیر نامطلوبی نداشته و بدین طریق امکان افزایش ماندگاری این محصول، ضمن ایجاد ایمنی در آن میسر است. سویه‌های مولد اگزوپلی‌ساکارید ضمن ایجاد محصولات حاصل از تخمیر از جمله اسید لاکتیک، با ایجاد پلی‌ساکاریدهای خارج سلولی علاوه بر مصرف بخشی از لاکتوز، محصول را از نظر مصرف‌کننده‌ قابل قبول‌تر نموده و در افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی محصول نیز نقش به سزایی داشتند. به نظر می‌رسد نگهداری چنین محصولاتی در دمای یخچال، پس از گذشت 14 روز، دارای بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی باشد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد فرآیند حرارتی اعمال شده تاثیر ناخواسته‌ای بر ترکیبات شیمیایی و خاصیت آنتی‌اکسیدانی نداشت و ضمن اینکه تخمیر با باکتری‌های لاکتیکی مناسب، این فرآورده را از ارزش بیشتری به لحاظ خاصیت آنتی‌اکسیدانی برخوردار کرده، با بالا بردن زمان ماندگاری امکان انتقال آن از نقاط دور افتاده به شهرهای پر جمعیت را فراهم می‌سازد.