ارزیابی رابطۀ کنش ارتباطی و پایداری شهری (مطالعۀ موردی: شهر تهران)

Abstract

بسط نظریةکنش ارتباطی دیدگاه‏‏های نوینی را در برنامه‏‏ریزی شهری پدید ‏آورده ‏است و تدوین شاخص‏‏های کنش ارتباطی با رویکرد شهرسازی می‏‏تواند مبنایی برای برنامه‏‏ریزان شهری باشد. باتوجه‌به ‏اینکه راه حصول پایداری توجه توأمان به بُعد اجتماعی درکنار ابعاد اقتصادی و محیطی و برقراری ارتباط متعادل میان آن‏‏هاست و با‏توجه‌به ‏اینکه پژوهشی با محتوای ارتباط بین کنش ارتباطی با پایداری شهری در کشور انجام‏ نگرفته ‏است، در این پژوهش سعی شده شاخص‏‏های کنش ارتباطی و برقراری ارتباط میان مؤلفه‏‏های کنش ارتباطی و پایداری شهری استخراج شود. در این راستا، فرضیات پژوهش تدوین ‏شد که بر وجود رابطه‏‏ای معنادار بین کنش ارتباطی و پایداری شهری در شهر تهران به‏‏عنوان نمونة موردی دلالت ‏دارد. این پژوهش از نوع توصیفی‏-‏ ‏تحلیلی است. چارچوب نظری این پژوهش براساس مطالعات اسنادی است. شناسایی شاخص‏‏های کنش ارتباطی در دو مرحلة کتابخانه‏‏ای و تحلیل کیفی با به‏کارگیری فن دلفی فازی انجام‏گرفته ‏است و بخش عملیاتی پژوهش با روش تحلیل کمی و براساس مطالعات میدانی انجام ‏شده ‏است و فرضیات تحقیق در نرم‏‏افزار SPSSبا به‏کارگیری داده‏‏های مربوط به 384 پرسش‏نامه آزمون ‏شده‏ است. طبق نتایج تحلیل کیفی، شاخص‏‏های کنش ارتباطی در چهار گروه اصلی شامل حضور در فضای شهری، عقلانیت ارتباطی، نگرش انتقادی، و سرمایة اجتماعی تدوین ‏شد و نتایج تحلیل کمی نشان ‏داد تغییرات کنش ارتباطی در پایداری شهری و همة ابعاد آن تأثیر مستقیم و بسیار زیادی دارد و تقویت کنش ارتباطی می‏‏تواند به افزایش پایداری در شهر تهران منجر شود. نتایج به‏‏دست‏‏آمده می‏‏تواند به‏‏عنوان چارچوبی مفهومی در طرح‏‏ها و برنامه‏‏های شهری به‏‏منظور ارزیابی و ارتقایکنش ارتباطی و به ‏دنبال آن پایداری شهری در‏ ‏اختیار پژوهشگران و برنامه‏‏ریزان شهری قرار ‏گیرد.