جامعه هنرمند و هنرمند جامعه : تحلیل جامعه شناختی آثار سینمایی بهرام بیضایی

Abstract

در این مقاله آثار بلند سینمایی بهرام بیضایی با استفاده از رویکرد جامعه شناسی هنر و نشانه شناسی سینما مورد بررسی قرار گرفته است. ادعای اصلی مقاله مبتنی بر امکان پیدا کردن شناخت بهتری از جامعه و گروه های اجتماعی با مراجعه به آثار هنری است. این ادعا با نظریه های گلدمن و دووینیو در حوزه جامعه شناسی هنر توجیه شده است. با استفاده از نقد درون نگر معنای آثار ادراک شده سپس با به کارگیری نقد برون نگر و رویکرد جامعه شناسانه سعی شده است که رابطه میان فیلم و جامعه آشکار گردد. نتیجه کلی اینکه جامعه به تصویر کشیده شده توسط بیضایی جامعه ای است پر تنش و منفعت طلب که با روشنفکران خود میانه خوبی ندارد و او خود را در این جامعه همچون بیگانه ای مطرود می بیند. در این مقاله بیضایی به عنوان نماینده روشنفکران ملی گرای طبقه متوسط معرفی شده که در فیلم هایش جامعه را از دیدگاه این طبقه به تصویر کشیده معرفی تحلیل و نقد کرده است.