بررسی پایداری عملکرد ژنوتیپهای جو (Hordeum Vulgare L .) با استفاده از آماره های پایداری تکرار پذیر و تجزیه الگو به وسیله مدل AMMI

Abstract

به منظور بررسی پایداری عملکرد، آزمایشهای یکنواخت سراسری در 8 ایستگاه تحقیقاتی مناطق معتدل ایران در سالهای 1373 تا 1375 با استفاده از 19 ژنوتیپ جو در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. محاسبه‌های آماری شامل تجزیه واریانس مرکب، تجزیه رگرسیون، برآورد تکرارپذیری 14 آماره پایداری و تجزیه الگو بود. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که ژنوتیپها دارای سازگاری اختصاصی با مکانها بودند. در تجزیه رگرسیون، مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ × محیط 21/14 % از مجموع مربعات کل را به خود اختصاص داد و واریانس باقیمانده‌های رگرسیونی غیریکنواخت بود. بنابراین، مدل رگرسیونی و آماره‌های حاصل از آن برای تجزیه پایداری مناسب نبود. آماره‌های اکووالانس ریک، واریانس محیطی و آماره مدل AMMI1 مناسبترین آماره‌ها و واجد تکرارپذیری مطلوب بودند. تجزیه پایداری بر اساس این آماره‌ها و تجزیه الگو نشان داد که ژنوتیپ شماره 5 پرمحصول، پایدار و قابل توصیه برای همه مناطق بود، ژنوتیپ شماره 16 کم محصول و سازگار با مناطق کم محصول بود.