بررسی تأثیر مقادیر مختلف پتاسیم برکارایی مصرف آب و تحمل به خشکی گیاه گوجه‌فرنگی در استان بوشهر

Abstract

گوجه فرنگی از مهمترین سبزیجات مورد استفاده انسان به شمار می‌آید و بعلت تولید خارج از فصل آن در استان بوشهر و همچنین قیمت مناسب با استقبال عمومی کشاورزان جهت کشت روبه رو شده است. با توجه به آنکه این استان در منطقه خشک و نیمه خشک ایران واقع شده است، لزوم استفاده بهینه از منابع آبی موجود و افزایش کارایی مصرف آب، بخصوص با توجه به خشکسالی‌های اخیر بشدت احساس می‌شود. از اینرو آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی استان بوشهر واقع در برازجان صورت گرفت که در طی آن به آزمون تأثیر افزایش پتاسیم مصرفی در افزایش تحمل گیاه گوجه فرنگی به تنش خشکی پرداخته شد. این آزمایش بصورت آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در طی سالهای زراعی 81-1379 انجام پذیرفت. تیمارهای این طرح عبارت بودند از: تیمار اصلی بصورت عمق آب آبیاری در 4 سطح: (50، 70، 90، 110 میلیمتر تبخیر تجمعی از تشطک تبخیر کلاس A) و تیمار فرعی شامل کود پتاسیم (از منبع پتاسیم سولفات) در 4 سطح: 1- بدون مصرف کود پتاسی (شاهد) 2- مقدار کود پتاسی مصرفی بر اساس توصیه حاصل از آزمون خاک که معادل 175 کیلوگرم بر هکتار بود 3- مصرف کود پتاسی بمیزان 50 درصد بیشتر از تیمار دوم که معادل 265 کیلوگرم بر هکتار بود 4- مصرف کود پتاسی بمیزان 100 درصد بیشتر از تیمار دوم که معادل 350 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج حاصل از آزمون مرکب دو ساله نشان داد که تیمارهای اصلی و تیمارهای فرعی هر دو در سطح یک درصد معنی‌دار شده‌اند لیکن اثر متقابل آنها معنی‌دار نشده است. از اینرو در این تحقیق مشخص شد که بیشترین عملکرد محصول مربوط به استفاده از کود پتاسی به میزان توصیه شده بر اساس آزمون خاک می‌باشد و استفاده از مقادیر بیشتر آن جهت مبارزه با خشکی بعلت شرایط آبی و خاکی منطقه سودمند نبوده و سبب کاهش محصول نیز می‌گردد. میانگین آب مصرفی در تیمارهای آبیاری به ترتیب 6845، 6523، 5780 و5433 متر مکعب در هکتار در سال و عملکرد حاصل از آنها نیز به ترتیب 88/34، 34/31، 51/26و 46/20 تن در هکتار بود. میانگین کارایی مصرف آب یا W.U.E در تیمارهای آبیاری به ترتیب 1/5، 8/4، 58/4 و 76/3 کیلو گرم گوجه فرنگی به ازای هر متر مکعب آب مصرفی محاسبه گردید. همچنین تیمارI2F2 (70 میلیمتر تبخیر تجمعی و مصرف کود پتاسی بر اساس آزمون خاک) دارای بالاترین میانگین W.U.E به میزان 512/5 کیلو گرم گوجه‌فرنگی در هر متر مکعب آب مصرفی بود.