مطالعۀ جامعه‌شناختی ناهنجاری‌های جنسی در پاتوق‌های کارتن‌خوابی شهرهای تهران و مشهد

Abstract

پدیدۀ بی‌خانمانی را به‌عنوان یکی از مسائل اجتماعی روز ایران، از جهات مختلف می‌توان بررسی کرد. در این بین، موضوع امر جنسی در میان افراد بی‌خانمان، علی‌رغم اهمیت آن مغفول مانده است. این پژوهش با هدف بررسی وجوه ناظر بر امر جنسی در زیست کارتن‌خوابی، به کندوکاو در کنش‌های عاطفی و جنسی افراد بی‌خانمان می‌پردازد. رویکرد این پژوهش کیفی، و مبتنی بر نظریۀ زمینه‌ای است. در این راستا، با 42 بی‌خانمان شامل 23 مرد و 19 زن، مصاحبۀ عمیق صورت پذیرفت. نمونه‌ها به شکل هدفمند از پاتوق‌های کارتن‌خوابی در دو شهر مشهد و تهران برگزیده شدند. از شهر مشهد، پاتوق‌های اسماعیل‌آباد، نوده و شهرک شهید رجایی و از شهر تهران، پاتوق‌های مولوی، فرحزاد، هرندی و چند نمونۀ دیگر بررسی شدند. داده‌ها در ابتدا با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودی‌ای تحلیل شد. نتایج نشان داد که نیازهای مادی به‌منظور تأمین مواد مخدر و همچنین نیازهای عاطفی و جنسی، سبب برقراری روابط میان افراد بی‌خانمان شده است. افراد مورد مطالعه عموماً در قالبی آشفته به پیشبرد کنش‌های عاطفی و جنسی خود می‌پردازند. برمبنای نتایج، اعتبارزدایی تدریجی از نهاد خانواده و رفت‌وبرگشت به مواد مخدر به‌منظور کسب لذت جنسی در این آشفتگی نقش مهمی ایفا کرده است.