تحلیل فضایی الگوی ازدواج جمعیت معلول ایران

Abstract

از مهم‌ترین امور اجتماعی در طول حیات انسانی، اقدام به ازدواج است که اثری مستقیم بر تحولات جمعیتی سرزمین دارد. تحلیل فضایی الگوی ازدواج، نیازمند ارزیابی‌ها و پایش این پدیده است؛ بنابراین با توجه به نیاز ذاتی برای ازدواج، جمعیت معلول کشور نیز از حق ازدواج برخوردار است، اما امر مذکور مدل و سازمان فضایی خاصی خود را دارد که ناشناخته است. این مدل را در پژوهش حاضر می‌توان معادل تحلیل فضایی الگوی ازدواج جمعیت معلول ایران دانست. بدین‌سان شناخت الگوی فضایی مسئله مطرح‌شده، اثری مستقیم در برنامه‌ریزی‌های کشور خواهد داشت؛ از این‌رو هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوی فضایی ازدواج معلولان در سطح کشور است. منابع اطلاعاتی پژوهش از نتایج آمارنامه‌های مرکز آمار ایران به‌دست آمد. همچنین به‌منظور تحلیل فضایی معیارهای ازدواج معلولان در سطح کشور از نرم‌افزار Arc GIS با استفاده از ابزار آماری خودهم‌بستگی فضایی، خوشه‌بندی زیاد و کم، لکه‌های داغ و فاصله‌گذاری معکوس فاصله استفاده شد. براساس نتایج تحلیل الگوی فضایی ازدواج جمعیت معلول ایران، مقدار پراکندگی معلولان در سطح کشور متغیر است و در مقایسه با ازدواج کل جامعه، نرم برخی از شهرستان‌ها برای ازدواج معلولان بالاتر و در برخی شهرستان‌ها مقدار آن کمتر است. میزان شاخص بی‌همسر به‌دلیل فوت در سطح یکسانی قرار دارد. از سوی دیگر، شاخص بی‌همسر به‌دلیل طلاق نشان‌دهدة اختلاف است. این نظریه‌ها تمام ویژگی‌های الگوی ازدواج را توجیه نمی‌کنند، بلکه هر بخش ممکن است با شدت و ضعف‌هایی از عوامل اقتصادی یا اجتماعی تأثیر بپذیرد.