رویکرد مسأله‌محوری در علم اجتماعی دینی

Abstract

در علوم انسانی اسلامی و به‌طور خاص در علم اجتماعی دینی رویکردهای مختلفی مطرح شده است. رویکرد مسأله‌محوری که در ذیل رویکرد عام‌تر استنباطی قرار می‌گیرد، از حدود یک قرن و نیم پیش عملاً مورد توجه بوده است اما درباره آن مباحث نظری مستقل و جدی صورت نگرفته است. این مقاله با بهره‌گیری از روش تحلیلی منطقی و در مواردی نیز با استفاده از فراتحلیل آثاری که در ذیل این رویکرد می‌گنجد، به دنبال معرفی و تبیین بیشتر این رویکرد است. نتایج نشان می‌دهد این رویکرد عمل‌گرا که به دنبال فهم و حل مسائل اجتماعی عینی یا نظری موجود در جامعه اسلامی است، می‌تواند با بهره‌گیری از شیوه عام استنطاق در فهم متون دینی و از طریق توسعه روش‌های متدوال مطرح در علوم دینی، فضای جدیدی را در علم اجتماعی دینی بگشاید و عجالتاً بخشی از نیازهای مطرح را برطرف سازد.