درنگی بر استفاده از اینترنت اشیاء و ارائه الگوی کاربرد آن در کتابخانه‌های دانشگاهی

Abstract

اینترنت اشیاء توصیفگر وضعیتی است که در آن تعداد زیادی از دستگاه‌ها (اشیاء) توسط حسگرهایی از طریق اینترنت به هم متصل می‌شوند. هدف: هدف از پژوهش حاضر مطالعۀ نگرش کتابداران کتابخانه‌ مرکزی دانشگاه‌های سطح یک کشور درباره اینترنت اشیاء و ارائه الگوی کاربرد آن در کتابخانه دانشگاهی بود. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بود و ازنظر روش، پیمایشی-توصیفی بوده است. جامعه آماری پژوهش متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی شاغل در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های سطح یک ایران بود که تعداد آن 298 نفر شد. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده انجام گرفت. حجم نمونه به‌وسیله فرمول کوکران 168 نفر شد. روایی پرسشنامه ‌محقق‌ساخته توسط اساتید هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی سنجیده شد و بررسی پایایی پرسشنامه حاضر از طریق محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ انجام‌شده است. یافته‌ها: فناوری اینترنت اشیاء در بسیاری از فرایندهای کتابخانه و در فعالیت‌های بخش‌های خدمات عمومی، خدمات فنی، خدمات جنبی کتابخانه قابل‌استفاده است. پاسخ‌های دریافت شده از کتابداران و همچنین مطالعات انجام‌شده مبین این مسئله است که گرچه بهره‌گیری از فناوری اینترنت اشیاء هزینه‌هایی را به کتابخانه‌ها تحمیل خواهد کرد اما از سویی دیگر به دلیل ارزش‌افزوده بالای استفاده از این فناوری و همچنین سرعت و سهولتی که در فعالیت‌های اجرایی و مدیریتی کتابخانه به وجود خواهد آمد، بهره‌گیری از این فناوری در کتابخانه مطلوب است. نتیجه‌گیری: بر اساس نگرش کتابداران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه‌های موردبررسی و مطالعات انجام‌شده، اینترنت اشیاء می‌تواند در بخش‌های مختلفی چون مدیریت، امانت، مرجع، ساختمان و تجهیزات کتابخانه استفاده شده و موجب سهولت، دقت و افزایش سرعت فرایندهای کاری و صرفه‌جویی در هزینه‌ها و ارائه خدمات مطلوب شود. درنهایت حاصل مطالعه صورت گرفته ارائه الگوی کاربرد اینترنت اشیاء در کتابخانه دانشگاهی بود.