بررسی ارتباط سندرم فرسودگی شغلی با میزان حمایت اجتماعی و عزت نفس در کارکنان مراکز بهداشتی- درمانی شهرستان مشهد پس از استقرار برنامه پزشک خانواده

Abstract

پیش‌زمینه: فرسودگی شغلی سندرمی مشتمل بر خستگی هیجانی، مسخ شخصیت و کاهش کفایت شخصی می‌باشد. این پژوهش به منظور سنجش میزان فرسودگی شغلی در پرسنل مراکز بهداشتی درمانی مشهد پس از استقرار نظام پزشک خانواده، و تعیین ارتباط آن با حمایت اجتماعی و عزت نفس آنان انجام شده است. <br/>روش‌ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی که به روش مقطعی انجام شد، پرسنل شاغل در 30 مرکز بهداشتی درمانی مشهد که به روش طبقه‌ای و تصادفی ساده انتخاب شده بودند، ابزار پژوهش را که شامل فرم اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه های استاندارد عزت نفس آیزنگ، حمایت اجتماعی کاسیدی و فرسودگی شغلی مازلاک بود، تکمیل نمودند. <br/> یافته‌ها‌: 285 نفر از پرسنل شاغل در مراکز بهداشتی درمانی مشهد ابزار پژوهش را تکمیل نمودند. 73% پاسخ‌دهندگان خانم بودند. میانگین امتیاز فرسودگی شغلی در بعد کفایت شخصی 10.4 ± 33.8، در بعد خستگی هیجانی 10.8 ± 17.9 و در بعد مسخ شخصیت 4.8 ± 4.7 بود. در اکثر موارد، احساس خستگی هیجانی پایین (50.2%)، احساس مسخ شخصیت پایین (97.2%) و احساس کفایت شخصی بالا (79.3%) بود. بین میزان حمایت اجتماعی و عزت نفس کارکنان نیز همبستگی مستقیم و معنی‌داری موجود بود (r = 0.177, P = 0.03). بین ابعاد فرسودگی شغلی و متغیرهای عزت نفس و حمایت اجتماعی کارکنان همبستگی معنی‌داری وجود نداشت. بین متغیر خستگی هیجانی با متغیرهای میزان تحصیلات، وضعیت اشتغال و عادت به استعمال سیگار رابطه آماری معنی‌داری وجود داشت (0.05 > P). بین متغیر کفایت شخصی با متغیرهای واحد محل خدمت، تحصیلات و عادت به استعمال سیگار ارتباط آماری معنی داری موجود بود (0.05 > P). <br/>نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر میزان کلی فرسودگی شغلی در کارکنان در بعد خستگی هیجانی متوسط، مسخ شخصیت پایین و در بعد کفایت شخصی متوسط بود. پیشنهاد می‌شود استراتژی‌های مقابله جهت تقلیل و کنترل عوامل تنش‌زای شغلی مورد توجه قرار گیرد.