تأثیر تحقیق و توسعه بر بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع کارخانه ای ایران

Abstract

یکی از مهمترین اهداف مدیران در بنگاه‌های اقتصادی، به دست آوردن حداکثر بازدهی از منابع موجود و دستیابی به سطوح بالاتر بهره وری است. واحدهای تحقیق و توسعه به طور عمده فعالیت‌هایی از قبیل ارتقا کیفیت محصول، طراحی محصول جدید، بهینه‌سازی فرآیندها، انتقال و جذب فناوری‌ها، کسب دانش فنی برای تولید را در چارچوب منافع صاحبان صنایع دنبال می‌کنند که همه این موارد باعث بهره‌وری عوامل تولید می‌شود. در این مقاله بهره‌وری کل عوامل تولید(TFP) برمبنای رویکرد مرز تصادفی (SFA) در 131 صنعت طی دوره 2010-1995 و همچنین تاثیر پذیری بهره‌وری از تحقیق و توسعه (R&D) در کنار عوامل دیگر بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان داد بیشترین رشد بهره‌وری عوامل در طی دوره مربوط به صنعت تولید قطعات و ملحقات وسایل نقلیه موتوری با بهره‌وری معادل 1.05 می‌باشد و کمترین آن مربوط به تولید مواد شیمیایی اساسی بجز کود و ترکیبات ازت با بهره‌وری معادل0.98 است. طی این دوره صنعت تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی بیشترین پیشرفت فنی را داشته است، به طوری که رشد آن 1.21 بوده است. همچنین برآورد مدل بهره‌وری کل عوامل تولید نشان داد که تحقیق و توسعه، سرمایه انسانی، صرفه‌های مقیاس، انباشت سرمایه فیزیکی، مالکیت خصوصی بنگاه‌ها، صادرات صنعت و شدت مانع ورود توانسته‌اند روند رشد بهره‌وری در طول سال های مورد مطالعه را توضیح دهند. براساس نتایج مدل برآوردی تمامی متغیر‌ها بجز شدت مانع ورود تأثیر مثبت بر بهره‌وری داشته‌اند.