سازگاری کشاورزان با تغییرات آب و هوایی و نقش آن در امنیت غذایی خانوارهای روستایی شهرستان پلدختر

Abstract

<strong>تغییرات آب و هوایی اثرات زیادی بر معیشت خانوارهای کشاورز دارد که امنیت غذایی آنها را تحت تاثیر قرار داده است. هدف این مطالعه بررسی روش­های سازگاری کشاورزان با تغییرات آب و هوایی، همچنین نقش آن در امنیت غذایی خانوارهای روستایی بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن، ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابزار گردآوری داده­ها و اطلاعات پرسش­نامه بوده است. جامعه آماری شامل خانوارهای کشاورز شهرستان پلدختر (9431</strong><strong>N=</strong><strong>) بوده که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه­گیری تصادفی ساده 380 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار گردآوری داده­ها پرسش­نامه (ساختاریافته و بدون­ساختار) می­باشد. برای تحلیل داده­ها از آزمون­های </strong><strong>t</strong><strong> تک­نمونه­ای، ضریب همبستگی </strong><strong>V</strong><strong> کرامر و همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج یافته­ها نشان می­دهد 97 درصد از خانوارهای مورد بررسی، آگاه بودند که تغییرات آب و هوا روی داده و اثرات زیادی بر روی تولید محصولات کشاورزی آنها داشته است. از میان اثرات تغییرات آب و هوایی، خشکسالی و سیل،­ و در مورد آثار احتمالی این تغییرات، کاهش سطح زیرکشت محصولات مهم­ترین تقش را در ناامنی غذایی کشاورزان داشته است. در رابطه با روش­های سازگاری، یافته­ها نشان داد کشاورزانی که از چندین روش سازگاری استفاده نموده­اند در برابر تغییرات آب و هوایی آسیب کمتری دیده­اند. در زمینه امنیت غذایی بررسی یافته­ها نشان داد که 53 درصد خانوارها برای تامین مواد غذایی خود مشکلی نداشته­اند؛ 32 درصد به مواد غذایی دسترسی داشته ولی کیفیت این مواد غذایی در حد پایینی بوده است؛ 11 درصد از پاسخگویان معتقد بودند که برای تامین مواد غذایی خانواده خود دچار نگرانی بوده­اند، همچنین 3 درصد پاسخگویان معتقد بودند که در بعضی از روزها از سه وعده غذایی، به یک یا دو وعده غذایی دسترسی داشته­اند. در مجموع می­توان گفت، خانوارهایی که نسبت به تغییرات آب و هوا آسیب­پذیر­تر بودند دچار ناامنی غذایی بالاتری نیز بودند.</strong>