انحراف اجتماعی جوانان در آیینة پژوهش‏ها

Abstract

مقالة حاضر، پیرامون‌ این‌ سؤال‌ مهم‌ می‌باشد که‌ رفتار انحرافی‌ و کجروی‌ اجتماعی‌ نوجوانان‌ و جوانان‌ تابع‌ و مرتبط‌ با چه‌ عوامل‌ و شرایطی‌ است‌؟ در این‌ نوشتار کوشش شده است تا سؤال‌ مزبور با کاوش‌ در پژوهش‌های‌ انجام‌ شدة‌ مرتبط‌ با بزهکاری‌ جوانان‌ به‌ کمک‌ فن‌ تحلیل‌ ثانوی‌ پاسخ‌ داده شود. پژوهش‌های‌ مذکور پس‌ از غربال‌گری‌ لازم‌ به‌ تعداد 57 پژوهش‌ محدود شدند و براساس‌ ملاک‌های‌ شکلی و محتوایی‌ از پیش‌ تعیین‌ شده‌ای‌، مورد بررسی‌ و ارزیابی‌ قرار گرفتند و در مجموع‌ 12 پژوهش‌ برای ‌ارزیابی‌ نهایی‌ انتخاب‌ شد. در این پژوهش‎ها در مجموع 965 دختر و 2459 پسر و بر روی هم جمعیتی بالغ بر 3424 نفر مورد مطالعه قرار گرفته‎اند. این امر، ارزش این مطالعه و نتایج حاصل از پژوهش‎های مزبور را بیشتر معلوم می‎سازد. نتایج نشان می‎دهد: 1) کجروی و بزهکاری نوجوانان تحت تأثیر یا در رابطه با عواملی همچون جنس، سن، پایگاه اجتماعی خانواده، درجة مذهبی بودن والدین، میزان تماس افراد با دوستان کجرو، عضویت در گروه‎های بزهکاری، وضعیت تحصیلی، میزان تعلق به مدرسه، میزان شرکت والدین در جلسات انجمن اولیاء و مربیان است. 2) متغیرهایی که بیشترین تکرار و تأیید را در ارتباط با ایجاد، زمینه‎سازی و تقویت رفتار انحرافی و بزهکاری نوجوانان داشته‎اند به ترتیب عبارتند از: پایگاه اقتصادی ـ اجتماعی، میزان ارتباط نوجوان با گروه دوستان ناهمنوا و تمایل و عضویت در آن گروه‎ها، نوع و میزان نظارت و کنترل والدین بر رفتار نوجوانان و میزان گسیختگی و نابسامانی خانواده. 3) تقریباً در همة انواع کجروی، پسران بیش از دختران مرتکب رفتار انحرافی شده‎اند.