روابط معنایی فعل «گرفتن» در زبان فارسی: رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد فیلمور (1997)

Abstract

از آنجایی که افعال یکی از مهم‌ترین بخش‌های زبان هستند به­طوری­که اکثر اعمال، فعالیت‌ها و حالت‌ها از طریق فعل در جمله مشخص می‌گردد، این پروژه بر آن است که ساختار فعل «گرفتن» را در سه مفهوم «دریافت کردن»، «خریدن» و «درک کردن»، در یک شبکه معنایی قالب‌بنیاد مورد بررسی قرار دهد و روابط میان آنها را اثبات نماید. برای به دست آوردن کلیه معانی فعل «گرفتن» از <em>فرهنگ بزرگ سخن</em> و مفاهیم اصلی این فعل از مقاله «<em>شبکه معنایی فعل گرفتن بر اساس انگاره چندمعنایی اصول‌اند»</em> استفاده‌شده است و روابط میان مفاهیم آن از طریق شبکه معنایی قالب‌بنیاد بررسی و ترسیم گردید. در مقاله حاضر پیکره مورد بررسی، متن‌ها و نقطه نظرات بیان‌شده در شبکه‌های اجتماعی می‌باشند. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن طبقه‌بندی‌ها و مفاهیم مطرح‌شده برای فعل «گرفتن»، به کشف روابط معنایی میان سه مفهوم فوق‌الذکر از طریق شبکه معنایی قالب‌بنیاد این فعل پرداخته است. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از این است که هر فعل، قالب معنایی مشخصی دارد و موضوعات فعل مشارکان آن رویداد می‌باشند که در ایجاد قالب معنایی نقش عمده ایفا می‌نمایند. از طرفی بر طبق شبکه معنایی فیلمور بسیاری از افعال چندمعنا علاوه بر دارا بودن قالب‌های معنایی مختلف، دارای اجزاء هسته‌ای یکسان می‌باشند که این اجزاء دربرگیرنده نقش‌های موقعیتی هر فعل هستند و رابطه میان مفاهیم مختلف آن را نشان می‌دهند.