مقایسه تغذیه رز بریدنی (Rosa hybryda L. cv. Grain Bdprex) با کود آمونیوم به روش کلتان و نیترات در کشت خاکی

Abstract

کودهای نیتروژنه یکی از مهمترین عوامل تغذیه ای تأثیر گذار بر تولید در گلخانه‎های گل رز می‎باشند. نیترات و آمونیوم، منابع عمده‌ی نیتروژن معدنی هستند که به وسیله ریشه‌های گیاهان‌ عالی جذب می‌شوند. گیاهان می‌توانند یون‌های نیترات و آمونیوم را جذب کنند اما، بسیاری از گونه‌ها قادر نیستند با آمونیوم به عنوان تنها منبع نیتروژن رشد بهینه‌ای داشته باشند. شکل و نحوه کاربرد این کودها نه تنها بر جذب خود نیتروژن بلکه بر جذب سایر عناصر نیز تأثیر می‌گذارند. در این پژوهش اثر شکل نیتروژن و کاربرد اسید سولفوریک بر رشد و جذب برخی از عناصر غذایی توسط گیاه رز رقم گرین بدپرکس مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به قلیایی بودن خاک در اکثر نقاط ایران، اهداف این پژوهش تعیین بهترین نوع کود و روش کاربرد برای این مناطق و افزایش جذب عناصر توسط گیاه و توصیه کاربردی آن برای تولید کنندگان گل رز می‎باشد.آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5 تیمار و 4 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل کود آلی+ اسید سولفوریک+سولفات آمونیوم، کود آلی+ اسید سولفوریک+ نیترات کلسیم، کود آلی+ نیترات کلسیم+ آب مقطر، کود آلی+ سولفات آمونیم+ آب مقطر و تیمار شاهد (بدون کود و یا اسید+ آب مقطر) بود. گیاهان مورد آزمایش شامل بوته‎های گل 3 ساله رز هلندی سرخ رقم گرین بدپرکس (Grian Bdprex) بود. آبیاری گیاهان چهار روز یکبار و خاک مورد استفاده از نوع لومی رسی بود. نتایج نشان داد که کوددهی به روش کلتان که تلفیقی از کاربرد کودهای آلی همراه با آمونیوم و اسید سولفوریک است، در خاک مورد آزمایش با pH بالا سبب افزایش رشد رویشی گیاه (وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک گل، وزن تر و خشک ساقه و وزن تر و خشک ریشه، طول ساقه گل)، قطر گل، عمر گلجایی، کلروفیل a، کاروتنوئیدها و افزایش غلظت نیتروژن، پتاسیم و آهن و نیز کاهش غلظت روی در گیاه شد. به طور مثال در ارتباط با وزن خشک برگ در تیمار نیترات کلسیم با اسید نسبت به گیاهان شاهد 85 درصد افزایش مشاهده گردید. کاربرد کود نیتراتی نیز همراه با اسید در مقایسه با کودهای نیتراتی به تنهایی سبب افزایش رشد رویشی، کیفیت گل و افزایش غلظت آهن، نیتروژن و پتاسیم برگ شد ولی غلظت روی را کاهش داد. از این آزمایش نتیجه‌گیری شد که با توجه به تأثیر مثبت استفاده از روش کلتان بر رشد، غلظت عناصر غذایی، کلروفیلa، عملکرد و همچنین عمر گلجایی گل‎های شاخه بریدنی، این روش کوددهی می‌تواند در پرورش گل رز به ویژه در خاک‌های آهکی با pH بالا بکار رود.