نقش ساخت اطلاعاتی از دید نقش‌گرایی و روانی در ترجمه

Abstract

یکی از مسائلی که اغلب در ترجمه با آن روبرو می‌شویم، مسئلة روانی متن ترجمه شده است که گفته می‌شود باید جملات را به شیوه‌ای روان به زبان مقصد برگرداند. آیا روان بودن ترجمه، به هرشیوه و شکلی، ضروری است، یا حدود و ثغوری دارد؟ به عبارتی، آیا صرف روان بودن متن ترجمه شده، بدون توجه به حفظ نظم عناصر کلامی متن زبان مبدأ کافی است و تغییری در هدف نویسنده متن اصلی آن ایجاد نمی‌کند؟ در این مقاله سعی کرده‌ایم مسائلی چند که آرایش عناصر کلامی یا ساخت اطلاعاتی متن را تعیین می‌کند، از قبیل اطلاعات موضوعی، جابجایی عناصر نحوی به ابتدای جمله یا مبتداسازی، مجهول و موارد مشابه که عناصر مهم در دستور نقش‌گرایی است را در ترجمة متن مورد بحث قرار دهیم. در نظر نویسندة متن زبان اصلی، این عناصر به وقت نگارش، چه از لحاظ پردازش ذهنی از سوی نویسنده و چه از لحاظ برقراری ارتباط با خواننده، از اهمیت خاصی برخوردار است و بر مترجم فرض است که نظم و توالی این عناصر را در زبان مقصد حفظ کند تا لطمه‌ای از این باب به هدف نویسنده وارد نگردد.