پژوهشی بر عنصر پیرنگ

Abstract

طرح یا پیرنگ یکی از عناصر پویا و زنجیره ای قصه ، نمایشنامه و شعر ( روایی) است . عناصر روایت وقتی پویایند که جزیس از پیرنگ روایت باشند . از میان عناصر گوناگون روایت بیرنگ اساسی ترین و با ثبات ترین عنصر آن است . هر سکانس و هر بخش روایت دارای بیرنگ است که خود شامل آغاز ، میانه و پایان است . در حقیقت ، یکی از دلایلی که روایت ها همواره خوشایند مردم بوده اند ، آراستگی و نظم و ترتیب درونی آن هاست . خواننده یک روایت انتظار دارد بعد از به پایان رساندن آن به حالت تعادل و آرامش فکری برسد . شاید بتوان گفت هر روایتی که چنین احساسی را در خواننده بیدار کند ، دارای پیرنگ است . بدین منظور ابتدا سعی می کنیم پاسخی برای این پرسش بیابیم : چگونه می توان به روشی منطقی و علمی پیرنگ را در روایت یافت و آن را ارزیابی کرد ؟ و آن گاه با بررسی دو اثر از صمد بهرنگی ایده آل را دارند ؟ آیا این دو اثر روایت هستند ؟ اگر پاسخ منفی است ، به چه دلیل ؟ در واقع ، هدف نگارنده ، به نوعی ، نشان دادن قواعد ساده ای است تا خواننده بتواند به کمک آن بیرنگ داستان را پیدا کند . همانطور که چامسکی نشان داد که چگونه جمله های پیچیده از جمله های ساده نتیجه می شوند ، در رابطه با روایت هم می توان این اصل را بکار برد . و در این جا ما نشان خواهیم داد که چگونه می توان از ساختارهای پیچیده یک متن به اجزاء ساده آن رسید .