شرح چیستی ساختارگرایی با اتکا به آرای سوسور، لوی استروس و پراپ، و واکاوی ردپای تفکر ساختارگرا در نظریه‌های معاصرترجمه

Abstract

نوشتار پیش رو جستاری است نظری در باب پارادایم فکری «ساختارگرایی» به مثابه‌ی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جنبش-های فکری قرن بیستم میلادی که حتی امروز نیز بسیاری از پژوهش‌ها در حوزه‌های مختلف علم متأثر از بنیان‌های فکری آن صورت می‌گیرد. این نوشتار به دو بخش اصلی تقسیم می شود؛ در بخش اول پس از بیان زمینه‌ی تاریخی شکل‌گیری ساختارگرایی، برخی از اساسی‌ترین ریشه‌های نظری و بنیان‌های فکری آن را با اتکا به آرای فردینان دو سوسور، کلود لوی استروس و ولادیمیر پراپ در حوزه‌های زبان‌شناسی، انسان‌شناسی، و حکایت‌شناسی به اختصار مرور می‌کنیم. مهم‌ترین این بنیان‌ها عبارتند از علم‌گرایی، تحقق‌گرایی، تقلیل‌گرایی، و نیز ذره‌نگری و کل‌نگری توامان. پرسش اصلی این است که این اصول و بنیان‌های فکری چگونه در نظریه‌های مطرح‌شده در خصوص ترجمه ظهور و بروز داشته‌اند. در بخش دوم به ارتباط بین ساختارگرایی از یک سو و ترجمه، تعادل، و ترجمه(نا)پذیری از سوی دیگر می‌پردازیم و رد پای این الگوی فکری را در آرای دو تن از برجسته‌ترین نظریه‌پرداز‌ان معاصر در مطالعات ترجمه (کتفورد و نایدا) بررسی می‌کنیم.