تصاویر از آنچه می‌بینید پیچیده‌تر هستند: تحلیل ایدئولوژی بصری در طرح‌های جلد‌ پرنسس نوشتۀ جین سسون

Abstract

مقاله حاضر به بررسی چگونگی ایدئولوژی بصری در گسترش تفکر نئوامپریالیسمی می‌پردازد. نویسنده با استفاده از رویکرد نشانه-شناسی اجتماعی تصویر و فمنیسم پسااستعمار و با بهره‌گیری از نظریات منتقدانی نظیرکرس، لیوون و ویتلاک در پی پاسخ به این پرسش بنیادی است که چگونه تصاویر، به ویژه طرح‌جلد کتاب‌ها، به ابزاری در جهت پیش‌برد اهداف کلان‌روایت نئولیبرالیسم انسان‌گرا در دو دهه اخیر تبدیل شده‌اند؟ بدین منظور دو طرح جلد از چاپ‌های متفاوت کتاب پرفروش پرنسس (1992)، نوشته جین سسون، بررسی می‌شود تا به‌چگونگی استفاده از تصاویر زنان‌شرقی در راستای بازتاب گفتمان‌های سیاسی متفاوت پرداخته شود. چنین استدلال می‌شود که با تغییر گفتمان سیاسی حاکم برغرب پس از واقعه یازده سپتامبر (11/9) طرح جلد چنین کتاب‌هایی نیز تغییر کردند تا با گفتمان نئوامپریالیسمی و اسلام‌هراسی حاکم بر غرب هم‌گام شوند. طرح‌جلدهای جدید، علاوه بر ‌پررنگ کردن تقابل «زن غربی/زن شرقی» و به ‌تبع تداعی‌ ساختار سلسله‌مراتبی «غرب/شرق»، «ما/آنها» و «خود/دیگری» (همانند طرح‌های پیشین)، می‌کوشند استراتژی نظامی تجاوزکارانه اخیر غرب را در اذهان جهانی به یک «مداخلۀ خیرخواهانه» و آزادی‌طلبانه فمنیسمی تقلیل دهند.